gầy rộc, cặp tinh hoàn quắt lại, cơ thể đã rút thành hơn bốn mươi lăm ký.
Đây từng là một người đàn ông béo tốt, người có cái bụng tròn quay đáng tự
hào luôn lao ra trước mỗi bước chân của ông hướng ra thế giới, và giờ ông
gần như chẳng còn ở đó nữa. Nếu A. đã từng trải nghiệm về một kiểu chết
trong đầu năm ấy, một cái chết quá đột ngột đến mức thậm chí khi tự nhiên
trao ông cho cái chết thì nó cũng tước đi của anh sự hiểu biết về cái chết ấy,
thì giờ anh được trải nghiệm về cái chết ở một hình thức khác, và kiểu này
thì chậm, rút kiệt sự sống, cách từ bỏ sự sống ngay giữa lòng sự sống, cuối
cùng đã dạy cho anh điều mà anh đã biết từ lâu.
* * *
Gần như ngày nào cũng có một cuộc gọi từ bà thư ký cũ của ông ngoại
anh, một phụ nữ đã làm việc trong văn phòng ông cụ hơn hai mươi năm. Sau
cái chết của bà ngoại anh, bà đã trở thành người phụ nữ đồng hành bền chắc
nhất của ông, người phụ nữ đáng trân trọng mà ông đã hé lộ cho nhiều người
biết trong những dịp lễ nghi: họp mặt gia đình, đám cưới, đám ma. Mỗi lần
bà gọi, bà lại đưa ra những câu hỏi thừa thãi về sức khỏe của ông ngoại anh,
và rồi đề nghị A. sắp xếp cho bà tới thăm ở bệnh viện. Vấn đề nằm ở sức
khỏe tồi tệ của chính bà.
Cho dù không già (cùng lắm là cuối độ tuổi sáu mươi), bà bị mắc chứng
Parkinson, và đôi khi phải sống trong viện dưỡng lão ở Bronx. Sau nhiều
cuộc nói chuyện (giọng bà quá thều thào trên điện thoại khiến A. phải bỏ hết
sức ra tập trung lắng nghe cũng chỉ nắm được một nửa điều bà nói), cuối
cùng thì anh đồng ý gặp bà trước bảo tàng Metropolitan, nơi những chiếc xe
bus đặc biệt từ chỗ nhà dưỡng lão chở các bệnh nhân có thể đi lại được tới
để tận hưởng một buổi chiều Manhattan. Vào một ngày đặc biệt, lần đầu tiên
trong suốt gần một tháng, trời mưa. A. đến sớm hơn giờ đã hẹn, trước tới
hơn một tiếng, đứng trên bậc thềm của bảo tàng, giữ cho đầu khô với một tờ
báo và đảo quanh tìm bà cụ. Cuối cùng, quyết định là bỏ cuộc, anh làm một
vòng cuối cùng quanh khu ấy. Và đó là khi anh tìm thấy bà cụ: cách một hay
