IX
T
rong hầu hết phần đời trưởng thành của mình, anh kiếm sống bằng
cách dịch sách của các tác giả khác. Anh ngồi tại bàn đọc cuốn sách bằng
tiếng Pháp rồi cầm bút lên và viết ra chính cuốn sách ấy bằng tiếng Anh. Nó
vừa là chính cuốn sách ấy vừa không phải là cuốn sách ấy, và sự kỳ lạ của
hành động ấy không bao giờ thất bại trong việc khiến anh kinh ngạc. Mỗi
cuốn sách là một hình ảnh của sự cô độc. Đó là một vật thể hữu hình người
ta có thể cầm lên, đặt xuống, mở ra đóng lại, và những từ ngữ thể hiện lại sự
cô độc của một con người trong nhiều tháng, nếu không phải nhiều năm, vì
thế mỗi từ ngữ người ta đọc trong một cuốn sách có thể nói với họ rằng họ
đang đối diện với một mảnh của sự cô độc ấy. Một người đàn ông ngồi cô
đơn trong phòng và viết. Cho dù cuốn sách nói về nỗi cô đơn hay sự đồng
hành, nó vẫn cần phải là một sản phẩm của cô độc. A. ngồi xuống trong căn
phòng của chính mình để dịch cuốn sách của một người khác, và như thể
anh đã bước vào sự cô độc của người đàn ông ấy và biến nó thành của mình.
Nhưng chắc chắn điều đó là không thể. Vì một khi sự cô độc bị xâm phạm,
một khi nỗi cô độc đã được người khác tiếp sức, thì đó không còn là nỗi cô
độc nữa, mà trở thành một sự đồng hành. Thậm chí khi chỉ có một người đàn
ông trong phòng, thì ở đó vẫn có hai người. A. hình dung mình như một
bóng ma của người đàn ông kia, người vừa ở đây vừa không ở dây, và người
có cuốn sách vừa giống hệt vừa không giống hệt với cuốn sách mà anh đang
dịch. Vì thế, anh tự nhủ, ta có thể vừa đơn độc vừa không đơn độc trong
cùng một khoảnh khắc.
Một từ trở thành một từ khác, một điều trở thành điều khác. Cách ấy, anh
tự nhủ, cũng là cách ký ức hoạt động. Anh hình dung ra một tòa tháp khổng
lồ bên trong anh.
Có một văn bản, và nó tự dịch mình sang vô số các ngôn ngữ khác. Câu
cú trào ra khỏi người anh cùng với tốc độ của suy nghĩ, và mỗi từ đến từ một
