dậy và nói với vị thần: “Nếu tôi kể cho ngài nghe câu chuyện của tôi với con
linh dương này và ngài thấy nó tuyệt hay, ngài có thể ban cho tôi một phần
ba lượng máu của vị thương gia này không?” Ngạc nhiên thay, vị thần đồng
ý, y như cách đức vua đã đồng ý lắng nghe câu chuyện của Shehrzad: sẵn
sàng, chẳng cần phải nài nỉ.
Chú ý rằng: ông cụ không đề xuất việc bảo vệ vị thương gia như người ta
vẫn làm trong tòa án của pháp luật, với các cuộc tranh biện, phản bác, hay
trình ra các bằng chứng. Điều này chỉ khiến vị thần nhìn vào điều mà ngài
đã thấy: và về điều đó thì ngài đã có quyết định sẵn rồi. Thay vào đó, cụ già
xin ngài quay mặt khỏi các sự kiện, quay mặt khỏi những ý nghĩ về cái chết,
và bằng cách đó kéo ngài vào (theo nghĩa đen, “để dụ dỗ” từ từ Latin
delectare) xúc cảm mới về sự sống, và kế đó sẽ khiến ngài từ bỏ nỗi ám ảnh
phải giết vị thương gia. Một nỗi ám ảnh theo kiểu ấy sẽ nhốt chúng ta trong
cô độc. Người ta không thấy gì khác ngoài những suy nghĩ của mình. Tuy
nhiên, một câu chuyện, trong đó lại không phải là sự tranh biện logic, đập vỡ
những bức tường ấy. Vì nó hàm chứa sự tồn tại của những điều khác và cho
phép người nghe tạo ra mỗi liên hệ với chúng – cho dù chỉ trong suy nghĩ
của anh ta.
Ông cụ mở màn một câu chuyện đầy phi lý. Con linh dương ngài thấy
trước mặt, ông nói, trên thực tế chính là vợ tôi. Trong suốt ba mươi năm
sống với tôi, bà ấy không thể đẻ ra được đứa con trai nào. (Một lần nữa: sự
ẩn dụ về đứa trẻ vắng mặt – đứa trẻ đã chết, đứa trẻ chưa ra đời – gợi nhắc
cho vị thần về nỗi đau khổ của chính ngài, nhưng cũng là dẫn vòng, tới một
phần của thế giới nơi sự sống ngang bằng với cái chết.) Vì thế tôi kiếm cho
mình một nàng thiếp và có một đứa con trai như trăng mới mọc với đôi mắt
và lông mày đẹp hoàn hảo. Khi người con trai được mười lăm tuổi, ông cụ
lên đường sang một thành phố khác (ông cũng là một thương gia) và sự
vắng mặt của ông đã khiến người vợ ghen tuông dùng phép thuật biến cậu
con trai và mẹ của nó thành một con bê và một con bò. “Ả nô lệ của chàng
đã chết, còn con của ả thì bỏ đi rồi,” người vợ giải thích khi ông cụ quay về
nhà. Sau một năm đầy đau buồn ấy, con bò bị giết để cúng tế - với âm mưu
của người vợ ghen tuông. Khi ông cụ toan giết thêm con bê thì lòng thương
