cảm nơi ông đã ngăn ông lại. “Lúc con bê nhìn tôi, nó giật đứt sợi dây rồi lại
gần tôi mừng tủi, rền rĩ và nhỏ nước mắt, cho đến chừng tôi thấy tội nghiệp
và nói rằng… ‘Dắt một con bò đến đây cho ta và thả con bê này đi.’” Cô con
gái của người chăn bò, cũng biết về phép thuật, nhận ra thân phận của con
bê. Sau khi người thương gia chấp thuận hai yêu cầu của cô (cho cô kết hôn
với người con trai và để yểm bùa người vợ ghen tuông, cô đã biến bà ta
thành một con thú - “còn không thì con không thể an toàn với ma thuật của
bà ta”), cô biến người con trai trở lại hình dạng như cũ. Nhưng câu chuyện
chưa kết thúc ở đó. Cô dâu của người con trai, ông cụ tiếp tục giải thích, “ở
cùng chúng tôi nhiều ngày và đêm, nhiều đêm và ngày, cho đến khi Chúa
trời gọi tên cô về với người; và sau cái chết của cô, con trai tôi lên đường tới
xứ Ind, vốn là quê hương của người thương gia này; và sau đó tôi đưa con
linh dương đi cùng mình hết từ nơi này sang nơi khác, dò la tin tức về con
trai, cho đến khi số trời đưa tôi đến khu vườn này, nơi tôi thấy vị thương gia
này ngồi đây khóc lóc; và đó là câu chuyện của tôi.” Vị thần đồng ý rằng đó
là một câu chuyện thật li kỳ và hứa sẽ ban cho ông cụ một phần ba lượng
máu.
Lần lượt sau đó, hai ông cụ còn lại đề xuất được đổi chác tương tự với vị
thần và bắt đầu câu chuyện của họ theo cùng cách đấy. “Hai con chó này
thực ra là các anh trai của tôi,” ông cụ thứ hai nói. “Con la này là vợ tôi,”
ông cụ thứ ba kể. Những câu mở đầu ấy hàm chứa toàn bộ cốt lõi của kế
hoạch. Vì ngụ ý của nó là hãy nhìn vào điều gì đó, một vật thể có thật trong
thế giới thật, một con vật chẳng hạn, và nói rằng nó là một thứ khác chứ
không phải là chính nó. Nó nói lên rằng mỗi thứ có hai cuộc đời, cùng lúc
trong đời sống thực và trong trí óc của chúng ta, và vì thế việc phủ nhận một
trong hai cuộc đời ấy sẽ giết chết mất điều ở trong hai cuộc đời cùng lúc.
Trong các câu chuyện của ba cụ già, hai tấm gương được đặt đối diện nhau,
cả hai đều vừa là thực tế vừa là tưởng tượng, và mỗi cái lại tồn tại bởi tính
ưu việt của cái kia. Và đó thực sự là vấn đề của sống và chết. Ông cụ đầu
tiên đến khu vườn để đi tìm con trai, vị thần đến khu vườn để xử tử kẻ đã vô
tình giết chết con trai ngài. Điều ông cụ nói với ngài là con trai chúng ta đều
luôn vô hình. Đó là sự thật đơn giản nhất: sự sống chỉ thuộc về người sống
