KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 661

cũng chỉ thị rõ, nghi thức tang lễ thật đơn giản, lấy núi làm mộ, có thể dùng
quan tài loại thường cũng được, khi liệm chỉ cần dùng quần áo bình thường
không nên vùi theo vật quý. Là một tể tướng chỉ ở dưới một người, trên cả
vạn người có được tấm lòng như thế, ở giai đoạn những ngày giờ cuối cùng
của cuộc sống, vẫn kiên trì nguyên tắc, thi hành tinh thần tiết kiệm, thực là
điều khó thấy vậy.
Gia Cát Lượng tin rằng trị quốc ắt đầu tiên phải trị gia, cho nên đối với con
cháu của mình đều yêu cầu đến nghiêm khắc; đến năm 46 tuổi ông mới có
con, cho nên lúc đầu đem người con thứ của Gia Cát Cẩn là Gia Cát Kiều
làm con nuôi để thừa kế. Khi Gia Cát Lượng bắc phạt, Gia Cát Kiều cũng đi
theo ra tiền tuyến để được rèn luyện thêm, Gia Cát Lượng đặc biệt sắp xếp
anh ta đảm nhiệm việc áp tải lương thực ở vùng núi, đội mưa gió khá gian
khổ, chịu những nỗi nguy hiểm phải vượt qua núi non hiểm trở đường dài.
Trong thư viết cho Gia Cát Cẩn, Gia Cát Lượng đặc biệt đề cập đến việc
này: “Cứ theo đạo lý thì cháu Kiều có thể ở lại Thành Đô, song hiện nay
các con em thế hệ hai của các chư tướng đều ở tiền tuyến vận chuyển quân
nhu, mọi người đều phải đồng cam cộng khổ mới đúng, cho nên tôi đặc biệt
lệnh cho cháu dẫn 500 binh sĩ, cũng giống như các con em khác, đảm
nhiệm việc vận chuyển lương thực”.
Rất không may, Gia Cát Kiều ở chiến dịch Nhai Đình, để bảo hộ lương thảo
an toàn, trên đường rút quân, đã quyết chiến với địch mà chết.
Đến những năm cuối đời, đối với con trai Gia Cát Chiêm của mình, về dạy
bảo cũng rất nghiêm khắc, trong thư gửi cho Gia Cát Cẩn có đề cập: “Cháu
Chiêm hiện nay đã 8 tuổi, thông minh đáng yêu, song hiềm nỗi sớm chín
chắn một chút, sợ sau này lớn lên nếu không được rèn luyện nhiều sẽ khó
có được khí chất lớn”.
Ông hy vọng lấy yêu cầu và rèn luyện thật nhiều để huấn luyện cho con
được trưởng thành.
Gia Cát Lượng có học thức rất rộng, lại có thói quen độc lập suy nghĩ, tuyệt
không để tư tưởng của mình hạn chế ở một nhà nào, bơi thế ông nhấn mạnh
đạo học cần phải thu được chỗ mạnh của mọi nhà. Không ít các nho gia đời
sau, xem Gia Cát Lượng là sự hỗn tạp giữa Nho gia và pháp gia, cho rằng