KHỔNG MINH GIA CÁT LƯỢNG ĐẠI TRUYỆN - Trang 662

đường học vấn của ông không thuần thục, tạp loạn vô chương, thực ra đó
chỉ là kiến giải nặng về một môn phái mà thôi.
Trong “Giới tử thư”, Gia Cát Lượng bầy tỏ rõ ràng cách nghĩ của mình về
đạo học và sự tu dưỡng: “Phàm việc làm của người quân tử, lấy tĩnh để tu
thân, lấy kiệm để nuôi đức, nếu chẳng đạm bạc thì chẳng sáng được chí,
nếu chẳng tĩnh lặng thì không đến được xa, phàm đã học tập ắt phải tĩnh
lặng mới thành được đạo học, nếu chẳng học thì chẳng có tài lớn, chẳng có
chí thì cũng không học được”.
Ông nhấn mạnh tu tâm phải giảm đến mức tuyệt đối những dục vọng, học
nhiều mới có tài lớn, xác lập ý chí lớn lao, không ngừng yêu cầu bản thân
thì đạo học và sự tu dưỡng mới có được thành, công thực sự, đấy cũng là
tinh thần cơ bản dốc lòng tận tụy của Gia Cát Lượng.
Tuy về vị trí quan chức và quyền lực thuận buồm xuôi gió, song về sự
nghiệp có thể nói rằng, suốt đời gập ghềnh. Để thực hiện lý tưởng của phái
Thanh Lưu có từ khi còn trẻ, ông chọn Lưu Bị làm minh chủ để mình suốt
đời phụng sự, mới bước vào xã hội, đã gặp phải đại quân của Tào Tháo là
một bậc quân sự kỳ tài bậc nhất gây sức ép, thực là được bổ nhiệm đang khi
quân bại trận, phụng mệnh giữa lúc nguy nan. Song chẳng kể bắt bẻ như thế
nào, vị quân sư trẻ tuổi này cự tuyệt lời mời của Tôn Quyền vẫn kiên trì
đứng trong tập đoàn Lưu Bị.
Trong thời gian khó khăn nhất, người quản lý cao nhất về kế hoạch này, lại
làm được kế hoạch “ba chân đỉnh lớn” xây dựng được một sự nghiệpthật
hiển hách, hơn nữa dần dần thực hiện, chẳng những phản bại làm thắng, mà
còn khiến tập đoàn Lưu Bị hoàn toàn thoát khỏi tình hình nguy vong, ở đây
không thể không nói đến công lao của Gia Cát Lượng.
Song những đòn đánh và vấp ngã liên tiếp như “mất Kinh Châu”, “thua ở
Hồ Đình”, “gửi con ở thành Bạch Đế’, Nam Trung phản loạn, khiến cho
Thục Hán chính quyền mới thiết lập lại có nguy cơ chết yểu, bởi thế mà Gia
Cát Lượng không thể không xốc lên, một vai gánh vác đại quyền để ngăn
sóng cả.
Lưu Thiện tuổi còn rất trẻ lại không có kinh nghiệm, lại thêm Lưu Bị đã có
di mệnh, Gia Cát Lượng rất có thê nắm lấy mà làm thay. Song ông ta lại có