tiếng gọi đồng thanh ở phía trước, tất cả đều kêu một cái tên ấy: “Bác sĩ
Kovács!” Nghe tiếng gọi, một người đàn ông béo tốt, mặt hơi sệ, xung
quanh đầu nhẵn thín vì máy húi tóc, còn đỉnh đầu hói tự nhiên, khiêm
nhường, ngần ngại bước ra, như chiều theo tiếng kêu giục giã của đám đông,
sau đó còn hai người nữa thì đã do ông giới thiệu. Rồi cùng với người mặc
bộ đồ đen, cả ba đi khỏi ngay, và chỉ sau này tôi mới biết, tin tức cũng lan
đến cả những hàng sau rằng thực ra chúng tôi vừa chọn chỉ huy, mà họ gọi là
“Blockältester,” và các “Stubendienst” – nghĩa là “hầu phòng,” như tôi vừa
dịch qua loa cho Citrom Bandi hiểu, vì anh không biết tiếng Đức. Sau đó
người ta muốn dạy cho họ vài khẩu lệnh và động tác họ sẽ thường dùng,
những thứ mà – người ta nhắc họ, họ lại nhắc chúng tôi – sẽ không ai dạy
chúng tôi thêm một lần nữa. Một vài từ như “Achtung!” “Mützen… ab!” và
“Mützen… auf!”
thì về cơ bản theo kinh nghiệm đến lúc này tôi đã biết,
còn “Korrigiert!” nghĩa là “Chỉnh lại!” – tất nhiên là chỉnh lại mũ, còn
“Aus!”
– thì chúng tôi phải dập tay đánh bốp vào sát đùi, theo lời họ. Sau
đó chúng tôi đã tập thử nhiều lần tất cả những động tác này. Viên
Blockältester, chúng tôi được biết, những lúc như thế này còn có công việc
riêng: báo cáo, việc này được ông ta thử nhiều lần trước mặt chúng tôi:
Stuben-dienst, một gã mập, mặt đỏ như đang sốt phát ban, hai má màu tím –
đóng vai người lính. “Block fünf,” – tôi nghe tiếng anh ta, – “ist zum Appel
angetreten. Es soll zweihundert fünfzig, es ist…”
– và cứ tiếp tục thế, nhờ
đó mà tôi biết tôi là nhân khẩu của Block 5, có quân số 250 người. Sau vài
lần lặp đi lặp lại, tất cả đã rõ ràng, dễ hiểu và có thể trình diễn hoàn hảo, mọi
người đều thấy thế. Rồi lại đến những phút chẳng có việc gì, và bởi vì giữa
chừng tôi chú ý thấy một đống đất trên khoảng trống phía bên phải lều của
chúng tôi, bên trên đống đất là một cây sào dài và có thể đoán phía sau nó là
một hào sâu, tôi hỏi Citrom Bandi không hiểu thực chất nó được dùng vào
việc gì. “Latrina”
anh đáp ngay sau một cái liếc mắt. Anh còn hơi lắc đầu,
vì thấy tôi không hiểu từ này. “Đúng là có vẻ như từ trước đến nay cậu chỉ
quen bám váy mẹ,” anh bảo. Anh còn nói thêm, tôi xin dẫn nguyên văn:
“Này, khi nào ỉa đầy cái rãnh kia, thì chúng ta sẽ được tự do!” Tôi cười,
nhưng anh thì giữ nguyên vẻ hơi nghiêm nghị, cứ như người đã biết chắc
