không hoàn toàn là một ý nghĩa có thể an ủi khi thoạt nghe, mọi người đều
nghĩ vậy, không loại trừ tôi. Còn về mặt khác, tôi phải công nhận: ở một
điểm nhất định những sắc thái có thể lẫn lộn. Cá nhân tôi chẳng hạn có
nhiều phiền toái với một trong những Stubendienst hơn, mặc dù gã là một kẻ
thành thực không chê vào đâu được. Chính vì thế mà những người biết rõ gã
– cũng những người đã chọn Blockältester, doctor Kovács (danh hiệu doctor
ở đây – theo tôi biết – không phải là bác sĩ, mà là luật sư) – đã lựa chọn gã,
như tôi nghe nói, bọn họ đều đến từ một nơi: một vùng rất đẹp gần Balaton
,
thuộc khu Siófok
. Đó chính là người có gương mặt như sốt phát ban, mà
tên gã – ai cũng biết – là Fodor. Chẳng biết đúng hay không, nhưng có một
ngày sự nhất trí chung là: gã Lagerältester
khoái dùng gậy và nắm đấm, vì
việc này, ít nhất là theo lời đồn đại trong trại, mang lại cho gã khoái cảm
nhất định, và theo những người thông thạo, gã tìm kiếm một cái gì đó liên
quan đến cả đàn ông, cả bọn con trai và đôi khi cả phụ nữ. Tuy nhiên, với
Fodor, trật tự không phải là lý do, mà là điều kiện có thể thay đổi, và sự cần
thiết bắt buộc gã phải hành xử như vậy, vì lợi ích chung – như gã không bao
giờ quên nhắc nhở. Mặt khác thì trật tự không bao giờ và càng ít khi trọn
vẹn. Chính vì thế mà gã dùng chiếc cán thìa múc xúp dài bằng sắt quật vào
giữa hàng người chen chúc, và chúng tôi – nếu không biết cách lại gần nồi,
đặt bát của mình vào một chỗ nhất định cạnh nồi – sẽ rất dễ rơi vào con số
những nạn nhân có thể tuột tay đánh rơi cà men xúp ngay lúc đó, vì – rõ
ràng là, và cả tiếng ồ lên ở phía sau gã cũng báo hiệu điều đó – như vậy sẽ
làm chậm trễ công việc của gã, suy ra là làm chậm chúng tôi và những người
đứng đằng sau hàng, đó là lý do khiến gã kéo chân những người lơ đễnh, vì
rốt cuộc là những người vô tội đang chịu tội thay cho một người. Dĩ nhiên –
tôi nhận thấy – cần phải nhìn nhận sự khác biệt ở ý định, nhưng ở một điểm
nhất định nào đó, tôi nói rằng, những sắc thái như thế có thể bị lẫn lộn, còn
kết quả thì, theo kinh nghiệm của tôi, là tương tự, cho dù xem xét theo cách
nào.
Ngoài hai kẻ đó ra, ở đây còn một gã Kapo
Đức đeo băng tay màu
vàng và bao giờ cũng mặc bộ quần áo kẻ sọc là phẳng phiu, cũng may là tôi
ít khi thấy hắn, sau này tôi ngạc nhiên thấy một băng đen bắt đầu xuất hiện
