chất liệu ướt nhão ra đã thành một cực hình mới đó, và lại chỉ có thể âm
thầm giải thoát khỏi nó?
Nhưng khó chịu nhất, xin nói, là cái giày đế gỗ. Thật ra tất cả bắt đầu
với bùn đất. Nhưng ngoài ra tôi có thể nói rằng về mặt này các khái niệm đã
có cho tới lúc này của tôi chưa hoàn toàn đủ. Tất nhiên ở nhà tôi cũng đã
thấy, thậm chí đã lội bùn – nhưng tôi chưa hề biết rằng có lúc bùn có thể sẽ
là mối lo chính, là địa bàn hoạt động trong cuộc sống của chúng tôi. Ngập
đến bắp chân trong bùn, rồi bằng mọi cố gắng, bằng một động tác rút đến
chụt một cái giải thoát bàn chân ra khỏi bùn, và chỉ để lại dầm chân vào
trong bùn, tất cả chỉ hai, ba mươi xăng ti mét về phía trước: tôi không được
chuẩn bị trước cho việc này và nếu có chuẩn bị trước cũng vô ích. Mà về đôi
giày đế gỗ thì té ra sau một thời gian gót nó bị gãy, khi đó chúng tôi đành
phải đi trên một cái đế phía trước dày hơn và sau một điểm nhất định nó
bỗng nhiên mỏng hẳn và hơi cong lên. Trên cái đế giày như thế, chúng tôi cứ
gật gù như những con lật đật. Hơn thế nữa ở chỗ đã từng có đế giày, khe hở
giữa phần gót giày và đế càng ngày càng toác ra, qua đó cứ sau mỗi bước
chân là bùn lạnh, sỏi vụn, đủ loại hạt sắc lạnh thoải mái chảy vào. Trong khi
đó gót giày đã làm trầy hết mắt cá chân, và gây ra nhiều vết thương ở phần
mềm phía dưới. Các vết thương này – theo đặc tính của chúng – sẽ rỉ nước,
nước rỉ ra dấp dính và thế là sau một thời gian chúng tôi không làm cách nào
giải thoát được khỏi đôi giày, không thể tháo ra nổi, nó cứ dính chặt vào
chân như một bộ phận của cơ thể, cứ như là nó mọc ra từ bàn chân mình
vậy. Tôi mang nó ban ngày, mang nó cả khi đi ngủ, chỉ để khỏi phải mất thời
gian khi thức dậy, hoặc chính xác hơn là khi ban đêm phải nhảy từ chỗ nằm
đến hai, ba, thậm chí có khi bốn lần. Vào ban đêm thì không sao: khó nhọc,
vấp ngã, trượt bò trên bùn lầy bên ngoài, nhưng rồi dưới ánh sáng của các
ngọn đèn pha chúng tôi cũng mò tới đích. Nhưng làm thế nào vào ban ngày,
làm sao nếu ngay khi đang làm việc cơn tháo dạ ập đến, không thể tránh
khỏi được? Những lúc như thế người ta lấy hết can đảm, bỏ mũ xuống và
xin phép người lính gác: “Gehorsamt zum Abort,”
tất nhiên với giả thiết ở
gần đó có buồng mà tù phạm cũng có thể sử dụng. Nhưng giả dụ là có, giả
dụ người lính gác tốt bụng và cho phép một lần, cho phép lần thứ hai nữa:
