Dù thế nào, có vẻ như tôi đã phải nằm như thế khá lâu, và tôi cứ nằm
yên, thanh thản, hiền lành, không tò mò, nhẫn nại, ở chỗ này, nơi người ta
đặt tôi xuống. Tôi không cảm thấy lạnh, thấy đau đớn, và đúng hơn là cũng
chỉ có tri giác tôi, chứ không phải làn da tôi truyền đến cho tôi biết rằng một
thứ tuyết và mưa bụi giá buốt đang rơi lên mặt mình. Tôi nghĩ đến điều này
điều nọ, tôi nhìn – không một động tác thừa, không hề mệt mỏi – những thứ
đập vào mắt: chẳng hạn bầu trời thấp, xám xịt và vẩn đục phía trên, chính
xác hơn là những đám mây mùa đông màu chì, chậm chạp lướt qua trước
tầm mắt. Đây đó những tầng mây như nứt rạn bất chợt để lộ ra một khe hở,
một khoảng trống sáng chói xuất hiện trong chốc lát, như sự bí ẩn bỗng
nhiên lóe ra từ sâu thẳm, từ đó một tia sáng rọi trên cao xuống chỗ tôi nằm,
một cái nhìn chớp nhoáng, soi mói, một con mắt khó xác định màu, nhưng
dẫu sao vẫn sáng sủa, hơi giống con mắt của ông bác sĩ trước đây tôi gặp ở
Auschwitz. Ngay cạnh tôi là một chiếc giày thô kệch, bên kia là chiếc mũ
chụp giống mũ của tôi, lọt vào góc nhìn của tôi là một khuôn mặt giữa cái
mũi và cái cằm nhọn là một rãnh sâu. Phía sau nữa là những cái đầu, những
đồ vật, những thân thể – tôi đã hiểu ra, đó là những gì còn lại, nói bằng từ
chính xác hơn là rác rưởi của chuyến hàng mà có lẽ họ tạm vứt xuống đây.
Một khoảng thời gian sau, tôi không rõ một giờ, một ngày hay một năm sau,
cuối cùng tôi nhận ra những âm thanh, những tiếng động, tiếng va chạm của
việc xếp dọn. Cái đầu bên cạnh tôi chợt nhấc lên, và phía dưới ở chỗ vai
thõng xuống những cánh tay mặc áo tù đang chuẩn bi được ném lên một thứ
xe bò hay xe cút kít gì đó, lên đỉnh một đống xác người đã chất sẵn từ trước.
Đúng lúc đó lọt đến tai tôi một giọng nói thoang thoảng, khó khăn lắm tôi
mới phân biệt nổi, và trong cái âm thanh lào khào ấy, tôi nhớ ra giọng lè rè
quen thuộc: “Tôi… ph…ản đ…ối.” Trong một khoảnh khắc, trước khi văng
tiếp đi, tôi cảm thấy tưởng chừng như cái thân xác ấy dừng lại giữa chừng
trong không gian, như kinh ngạc, và ngay lúc đó tôi nghe thấy một giọng nói
khác, rõ ràng là của người đang nhấc đôi vai kia lên. Một giọng đàn ông dễ
chịu và thân thiện, cái giọng Đức hơi lạ thường thấy trong trại, theo cảm
giác của tôi nó biểu hiện sự kinh hoàng, sửng sốt hơn là khó chịu: “Was? Du
willst noch leben?”
ông ta hỏi, và trong giây phút ấy chính tôi cũng cảm
