KHÔNG SỐ PHẬN - Trang 178

già bỗng nhìn ra phía ngoài, vẻ bực mình thế nào đó, cứ như tôi đổ lỗi cho
bà vậy, tôi cũng không biết vì sao. Nhưng qua cửa toa xe để ngỏ, một người
tóc đen, to cao, từ xa đã nghe ông to tiếng, ào vào. Ông mặc áo sơ mi không
cài khuy, com lê vải màu sáng, đeo một cái hộp màu đen có quai vắt qua vai,
tay cầm cặp. “Trò gì thế này?” ông quát, và: “Cho một vé!” ông ra lệnh,
đồng thời đưa tiền dúi vào tay người soát vé. Tôi định cảm ơn ông, nhưng
ông ngắt lời tôi, nhìn quanh một cách giận dữ: “Các người phải biết xấu hổ
mới đúng chứ,” ông nói, nhưng người soát vé đã bước vào trong toa xe, bà
cụ già vẫn nhìn đi đâu. Khi đó, ông quay về phía tôi, nét mặt dịu lại. Ông
hỏi: “Cháu từ bên Đức về, phải không?” “Vâng.” “Từ trại tập trung à?” “Dĩ
nhiên ạ.” “Trại nào?” “Buchenwald.” Phải, ông đã nghe nói đến nó, đó
“cũng là một trong những địa ngục của bọn phát xít,” ông bảo. “Cháu bị
chúng bắt đi từ đâu?” “Từ Budapest.” “Ở bên đó bao lâu?” “Tất cả là một
năm.” “Cháu đã nhìn thấy bao điều, bao nhiêu điều khủng khiếp,” ông nói
và tôi lặng im không đáp. “Nhưng mà,” ông nói tiếp, “cái chính là mọi việc
đã kết thúc, đã qua rồi,” và với vẻ mặt rạng lên, ông chỉ những ngôi nhà
chúng tôi đang lướt qua, ông hỏi giờ đây tôi cảm thấy như thế nào khi trở về
nhà, khi nhìn thấy thành phố đã phải rời xa. Tôi đáp: “Cháu thấy căm thù.”
Ông lặng im, nhưng ngay sau đó ông nhận xét rằng, đáng tiếc, ông hiểu tình
cảm của tôi. Hơn nữa theo ông, trong “tình huống nhất định” lòng căm thù
cũng có vị trí, có vai trò, thậm chí có “sự hữu ích” của nó, rồi ông nói thêm,
ông nghĩ rằng chúng tôi đồng ý với nhau và ông biết rõ tôi căm thù ai. Tôi
bảo ông: “Tất cả mọi người.” Ông im lặng, lần này thì lâu hơn, sau đó ông
lại nói: “Cháu đã trải qua nhiều điều khủng khiếp, đúng không?” và tôi bảo
điều đó còn tùy thuộc ông coi điều gì là khủng khiếp. “Chắc hẳn,” ông nói,
với vẻ mặt hơi khó chịu, “cháu đã chịu thiếu thốn, chịu đói, có thể còn bị
đánh đập.” Tôi bảo với ông: “Tất nhiên.” “Tại sao,” ông kêu lên, đã gần như
hết kiên nhẫn, “cái gì cháu cũng nói là tất nhiên và luôn là về những thứ
hoàn toàn không tất nhiên chút nào?” Tôi đáp: “Ở trong trại tập trung điều
đó là tất nhiên.” “Đúng, đúng!” ông nói, “trong đó thì thế, nhưng…” và ông
dừng lại, hơi ngập ngừng, “nhưng… nhưng trại tập trung không phải là điều
tự nhiên!” cuối cùng ông bật ra như vừa tìm được từ thích hợp, và tôi không