KHÔNG SỐ PHẬN - Trang 181

dân chủ” và đến lúc ấy, tôi mới chợt hiểu một vài lời ông đã nói làm tôi nhớ
đến ai trong quá khứ: bác Vili – mặc dù, xin thừa nhận rằng với chừng ấy
khác biệt, cả với độ đáng tin cậy mà tôi phát hiện ra, có thể nói là sánh được,
chẳng hạn, với những lời của ông giáo sĩ Do Thái; và đặc biệt những hành
động của ông, mức độ bướng bỉnh của ông, thì tôi có thể so sánh với bác
Lajos. Ý nghĩ này đột nhiên nhắc tôi, làm tôi ý thức được, thực sự đây đúng
là lần đầu tiên trong thực tế, về cuộc sum họp gia đình sắp tới, vậy là từ đó
tôi chỉ còn nghe những gì ông nhà báo nói một cách hờ hững. Ông bảo ông
muốn biến cuộc “gặp gỡ vô tình” của hai chúng tôi thành “cuộc gặp gỡ may
mắn,” ông đề nghị chúng tôi viết một bài, mở đầu cho “loạt bài báo.” Ông sẽ
viết, nhưng hoàn toàn dựa trên những lời kể của tôi. Như thế tôi cũng sẽ
được một ít tiền, là thứ sẽ có ích cho tôi trong bước khởi đầu “cuộc sống
mới,” mặc dù – ông nói thêm với nụ cười có vẻ như thanh minh – “nhiều thì
không thể có,” vì đây là tờ báo mới và “các nguồn lực vật chất trước mắt
còn hạn hẹp.” Nhưng trong thời điểm hiện tại, ông cho rằng, đây không phải
là điều quan trọng nhất, mà quan trọng là “hàn gắn những vết thương đang rỉ
máu và trừng trị bọn tội phạm.” Nhưng trước hết “cần phải thức tỉnh công
luận,” xua tan “sự chán nản, thờ ơ, thậm chí sự ngờ vực.” Ở đây nói chung
chung chung không có nghĩa gì, cần phải tìm ra – theo ông – những nguyên
nhân, sự thật, dù nhìn thẳng vào sự thật có là “thử thách đau đớn” đến đâu.
Ông thấy trong câu chuyện của tôi “có nhiều sự thật đặc sắc,” toàn bộ câu
chuyện là sự thể hiện thái độ của một thời đại, nếu tôi hiểu đúng, nó như
một “dấu ấn” thời gian, như “một sắc độ mới và độc đáo trong dòng chảy ào
ạt của các sự kiện,” ông nói vậy, rồi hỏi tôi nghĩ gì về điều đó. Tôi bảo đầu
tiên tôi còn phải giải quyết công việc riêng đã, nhưng hình như ông hiểu lầm
tôi, vì ông nói: “Không. Đây không còn là chuyện của riêng cháu. Nó là việc
của tất cả chúng ta, của cả thế giới.” Vậy là tôi bảo, vâng, nhưng bây giờ đã
đến lúc tôi phải về nhà, ông liền bảo cho ông xin lỗi. Chúng tôi đứng dậy,
nhưng ông còn ngần ngừ, có vẻ đang cân nhắc điều gì đó. “Ta có thể bắt
đầu,” ông hỏi, “loạt bài bức ảnh về khoảnh khắc đầu tiên của cuộc gặp gỡ
sau khi trở vể được không?” Tôi không trả lời ông, và khi đó ông mỉm cười
bảo: “Nghề nghiệp nhiều khi buộc người làm báo phải trở nên bất nhã,”