tóc đỏ, rẽ ngôi kiểu trẻ con, miệng ngậm đầu mẩu xì gà đã tắt: ông lão
Steiner, vẫn đúng như khi tôi bỏ họ ở lại đây, như mới hôm qua, cái buổi tối
trước khi tôi bị dẫn vào trạm thuế.
Họ đứng đón, trân trân nhìn, rồi hét lên tên tôi, và bác Steiner còn ôm
chặt lấy tôi, cứ nguyên xi như thế, cả mũ, cả áo khoác, nhễ nhại mồ hôi. Họ
kéo tôi vào phòng, bác gái Fleischmann vội chạy vào bếp, xem “có gì ăn
tạm” không, như bác nói. Tôi phải trả lời những câu hỏi như thường lệ: từ
đâu về, thế nào, khi nào, bằng cách nào? Sau đó là tôi hỏi, và được biết đúng
là những người khác đang ở nhà chúng tôi. “Thế còn người nhà cháu?” và
thấy mọi người có vẻ khó nói thế nào đó, tôi liền hỏi: “Bố cháu đâu?” Nghe
vậy tất cả đều im lặng. Một lúc sau, một bàn tay – có lẽ là của bác Steiner –
từ từ giơ lên cao, rồi hạ xuống cánh tay tôi, như một con dơi già thận trọng.
Từ những gì mọi người nói sau đó, về cơ bản tôi hiểu rằng, “tin buồn là có
thật, đáng tiếc rằng chúng ta không thể hoài nghi,” vì nó do “những người
cùng cảnh ngộ chứng thực,” theo họ thì cha tôi “sau một thời gian chịu đau
đớn ngắn đã qua đời” trong một “trại lao động bên Đức,” cái trại ấy thực ra
là nằm trên đất Áo, nào, tên nó là gì nhỉ, khỉ thật… Tôi liền bảo: “Trại
Mauthausen.” “Mauthausen!” tất cả reo lên, rồi lại buồn xỉu: “Đúng thế.”
Sau đó, tôi hỏi họ có nghe những gì về mẹ tôi không, họ nói ngay, có đây,
hơn nữa là tin mừng: mẹ tôi vẫn sống, khỏe mạnh, mới vài tháng trước có
qua đây, chính họ đã thấy, đã nói chuyện với mẹ tôi, bà đã hỏi thăm tin tức
về tôi. “Thế còn mẹ kế của cháu?” tôi tò mò hỏi thêm, và được biết: “Phải
rồi, bà ấy đã lấy chồng.” “Thế bà ấy lấy ai?” tôi lại hỏi, và họ lại không nghĩ
ra tên người ấy. Một người bảo: “Nếu tôi nhớ đúng thì là một ông Kovács
nào đó,” người kia lại nói: “Không, không phải Kovács, có lẽ đúng hơn là
Futó.” Tôi bảo: “Sütő,” và tất cả lại gật đầu mừng rỡ, khẳng định, giống như
lúc trước: “Đúng đấy, dĩ nhiên là Sütő rồi.” Bà ấy được nhờ vả ông ấy nhiều,
“thực chất là mọi thứ,” họ nói: chính ông ấy đã “cứu được số tài sản,” đã
“cất giấu trong lúc khó khăn.” “Có lẽ,” bác Fleischmann ra chiều suy nghĩ,
“bà ấy hơi vội,” và ông lão Steiner nhất trí với ý kiến đó. “Nhưng xét cho
cùng,” bác nói thêm, “thì có thể hiểu được,” và ý này cũng được ông già
chấp nhận.
