KHÔNG SỐ PHẬN - Trang 35

của nàng. Mẹ hai cô bé cũng tiếp chúng tôi rất xởi lởi. (Ông bố họ cũng
đang đi lao động cưỡng chế.) Nhà họ rộng, có ban công, trải nhiều thảm, có
mấy phòng lớn và một phòng riêng nhỏ cho hai cô con gái. Có đàn dương
cầm, nhiều búp bê và những đồ chơi con gái khác. Chủ yếu chúng tôi đánh
bài, nhưng hôm nay cô chị không thích. Cô muốn chia sẻ với chúng tôi một
nỗi lo, một câu hỏi gần đây cô hay nghĩ đến: ngôi sao vàng gây cho cô một
nỗi lo ngại nhất định. Đúng ra “ánh mắt nhìn của mọi người” làm cô thay
đổi – vì cô thấy mọi người đối với cô thay đổivà từ cái nhìn của họ, cô thấy
họ “căm thù” cô. Sáng nay cô cũng nhận thấy thế khi cô được sai đi mua đồ.
Nhưng tôi thì nghĩ cô nhìn nhận hơi quá. Trải nghiệm của tôi ít ra không hẳn
thế. Chẳng hạn ở chỗ tôi làm cũng có những tay thợ nề mà ai cũng biết là
không thể chịu nổi người Do Thái, nhưng với lũ con trai chúng tôi họ vẫn
thân thiện. Đương nhiên việc đó không mảy may thay đổi quan niệm của họ.
Rồi tôi còn nhớ đến trường hợp lão bán bánh mì, và tôi cố giải thích cho cô
hiểu, thực ra họ không thù ghét cá nhân cô – vì xét cho cùng họ đâu có quen
biết cô, mà đúng hơn họ chỉ thù ghét cái tư tưởng “là Do Thái.” Cô liền bảo
cô cũng vừa mới nghĩ đến điều đó, bởi vì trước khi chú ý tới nó, cơ bản cô
cũng chẳng biết “là Do Thái” nghĩa là gì. Annamária nói với cô rằng chuyện
ấy thì ai chẳng biết: đó là một tôn giáo. Nhưng cô không quan tâm đến nó,
mà đến ý nghĩa của nó. “Cuối cùng người ta cần biết vì sao họ căm ghét
mình chứ,” – cô bảo. Cô thú nhận ban đầu cô chẳng hiểu gì hết, và cô rất
đau đớn khi thấy người ta ghét “chỉ vì mình là Do Thái”; khi đó lần đầu tiên,
theo lời cô, cô cảm thấy một điều gì đó chia rẽ cô với mọi người, và cô
thuộc về một thế giới khác so với họ. Sau đó cô đã suy nghĩ, cô đã thử tìm
trong sách vở và qua các cuộc trò chuyện cô thử tìm hiểu vấn đề này, và cô
nhận ra rằng người ta thù ghét chính cái đó ở cô. Theo quan niệm của cô,
thực tế là “chúng ta – người DoThái – chúng ta khác mọi người,” và sự khác
biệt đó là cơ bản, đó là lý do người ta thù ghét người Do Thái. Cô còn bảo
sống trong “ý thức về sự khác biệt” này là điều rất lạ lùng, và có lúc cô cảm
thấy nó như một niềm tự hào, có khi lại thấy như một dạng hổ thẹn nào đó.
Cô muốn biết tôi và Annamária nghĩ về sự khác biệt của chúng tôi như thế
nào, và cô hỏi liệu chúng tôi tự hào hay hổ thẹn vì điều đó. Cô em gái và