mạnh, bằng tay, bằng đầu, bằng cả cơ thể: “Zescájn,”
họ thầm thì từ mọi
phía, “zescájn.” Ngạc nhiên quá, tôi liền hỏi một trong số họ: “Warum?”
Người đó đáp: “Willstdi arbeiten?”
cái nhìn trống rỗng từ đôi mắt ông rọi
thẳng vào mắt tôi. Tôi bảo: “Natürlich,” tất nhiên, vì tôi đến đây là để làm
việc mà, tôi nghĩ. Thế là ông ta không chỉ cầm lấy cánh tay tôi bằng bàn tay
vàng vọt, xương xẩu, khô cứng của ông ta, mà còn lắc mạnh, nói rằng thế thì
“Zescájn… vertajsztdi
Zescájn!…” Tôi thấy ông ta có vẻ bực tức, hình như
chuyện đó rất quan trọng đối với ông ta. Lũ con trai chúng tôi lập tức trao
đổi với nhau về chuyện này, cảm thấy vui vui, nhưng tôi cũng đồng ý: ừ thì
tôi mười sáu tuổi. Chúng tôi phải nhớ – nói gì thì nói, dù có sai sự thật –
giữa chúng tôi không ai có anh, hay em ruột, và thêm nữa – tôi thực sự ngạc
nhiên – không có anh em sinh đôi; nhất là: “Jeder arbeiten, nist ká mide, nist
ká krenk,”
tôi được họ cho biết thêm chừng ấy nữa trong khoảng chưa đầy
hai phút, khi giữa dòng người chen chúc tôi dịch chuyển được từ chỗ đứng
ra tới cửa toa, cuối cùng tôi nhảy đại xuống đất, ra ngoài ánh sáng và không
khí tự do.
Trước hết tôi thấy một vùng đất có vẻ bằng phẳng, rộng rãi. Đột nhiên,
tôi hơi lóa mắt bởi sự trống trải bất ngờ, bởi bầu trời và vùng bãi bằng
phẳng, trắng sáng đến tức mắt. Nhưng tôi không có thời gian để quan sát:
xung quanh tôi là sự huyên náo, chen chúc, sự hỗn độn của tiếng nói, của
các sự kiện, của sự bố trí sắp đặt. Phụ nữ, tôi nghe nói, phải tách riêng, vì
không thể tắm chung với chúng tôi dưới cùng một mái nhà; còn những
người già cả, đau yếu, các bà mẹ có con nhỏ, cả những người đã kiệt sức sau
chuyến đi thì đã có các xe đứng chờ phía xa xa. Tất cả những điều này do
những phạm nhân mới đến cho chúng tôi biết. Tôi nhận thấy ngoài này giờ
đây đã là những người lính Đức đội mũ xanh, cổ áo viền xanh, để mắt đến
mọi thứ, giơ tay chỉ đường rất dứt khoát; nhìn họ tôi cảm thấy nhẹ nhõm
một chút, vì họ gọn gàng, sạch sẽ, tựa như những chiếc neo duy nhất của sự
bình thản và vững vàng trong toàn bộ khung cảnh hỗn loạn này. Tôi nghe
nhiều người lớn trong số chúng tôi nói, và tôi cũng nhất trí với nhắc nhở của
họ, là chúng tôi hãy cố gắng làm vừa ý người Đức, ít hỏi han, hãy chia tay
