phạm này làm tôi bỗng hiểu rõ hơn sự tôn trọng khi nói về người Đức của
những người ở bên nhà. Cũng chỉ đến giờ tôi mới nhận ra hai vạch hình tia
chớp trên ve áo họ. Nghĩa là tôi có thể khẳng định họ thuộc đội SS khét
tiếng mà tôi đã nghe nói tới nhiều từ khi còn ở nhà. Có thể nói tôi không
thấy họ có vẻ gì nguy hiểm: họ ung dung đi đi lại lại giữa các hàng cột, họ
trả lời các câu hỏi, gật gật đầu, thỉnh thoảng còn vỗ vỗ vào vào lưng một vài
người trong chúng tôi.
Tôi còn nhận ra một điều khác nữa, trong những phút chờ đợi rỗi rãi
này. Ở trong nước, tất nhiên tôi cũng đã nhiều lần nhìn thấy lính Đức.
Nhưng lúc nào họ cũng có vẻ mặt vội vã, lạnh lùng, tất bật, bao giờ họ cũng
ăn mặc tề chỉnh. Ở đây thì khác, họ ăn mặc xoàng xĩnh hơn, đi lại có vẻ
thoải mái hơn. Tôi còn nhận thấy những khác biệt nhỏ nữa là họ đội mũ
cứng hay mềm, những chiếc lưỡi trai bóng loáng hay gần gần như thế, toàn
các kiểu mũ, ủng, hay đồng phục để đi làm. Bên sườn người nào cũng mang
vũ khí, xét cho cùng điều đó là dĩ nhiên vì họ là lính. Nhưng tôi còn thấy
nhiều người trong số họ tay cầm cả gậy, kiểu đầu có móc khoằm như gậy
dạo chơi, tôi hơi bất ngờ vì họ không phải người đi lại có khuyết tật, nom họ
rõ ra là những trai tráng khỏe mạnh. Nhưng rồi sau đó tôi được nhìn vật này
kỹ hơn, gần hơn. Tôi chú ý thấy một người trong số họ đang đứng đằng
trước, hơi quay lưng về phía tôi, bỗng đưa chiếc gậy ra sau hông, và cầm hai
đầu uốn cong nó lại bằng một động tác hững hờ. Cùng với hàng người, tôi
cũng tiến gần tới phía anh ta hơn. Và khi đó tôi thấy nó không phải bằng gỗ
mà bằng da, không phải gậy mà là một cây roi. Tôi có cảm giác hơi lạ,
nhưng tôi chưa thấy họ sử dụng nó lần nào, và cũng phải công nhận là ở đây
có khá đông tù phạm.
Giữa chừng tôi nghe thấy, nhưng không chú ý lắm tới những lời kêu
gọi, khi có một lần người ta yêu cầu – tôi nhớ – ai là thợ máy hãy bước ra,
lúc khác họ yêu cầu những anh em sinh đôi, người dị tật, thậm chí – giữa
một trận cười nhỏ – cả nhữngngười lùn nếu có trong chúng tôi, rồi họ yêu
cầu trẻ em, nghe nói số này được đối xử theo cách riêng, được học tập thay
vì lao động, được ưu đãi đủ kiểu. Có vài người lớn trong hàng cổ vũ chúng
