bừng lên một cách chậm chạp của ngọn hải đăng chưa từng biết? Hay số
hạt cát mà trí tuệ con người không thể nào đếm xuể?
Cuối cùng là hình ảnh kỳ ảo của chiếc thiết giáp hạm nổi loạn có lần đã
xuất hiện ở ngoài khơi xa tắp, chẳng phải là một điều hoàn toàn bí ẩn
sao?”
Đọc những đoạn văn trên đây ta có cảm tưởng rằng đó không thể là ký
ức của nghệ sĩ dù là một nghệ sĩ từng trải và có tài, mà phải là cặp mắt
trong sáng và tinh tường của một đứa bé mẫn cảm mới chộp nổi. Ngay từ
những dòng đầu của tập I, “Sóng Hắc hải” đã được viết theo một phong
cách khác hẳn, tạo nên một tâm trạng khác tất cả những gì ông đã viết, nhất
là tiểu thuyết “Thời gian ơi, tiến lên!” Lối văn mô tả chậm rãi, dẫn dắt
người đọc đi vào suy tư và hồi tưởng, trong đó hứa hẹn một cái gì chân xác
và trữ tình. Chất thơ thấm vào các trang sách và tô điểm cho chúng bằng
những màu sắc êm ái, làm cho chúng trở nên hấp dẫn và độc đáo: lúc vui,
lúc buồn nhưng bao giờ cũng là sự chân xác lãng mạn.
Trong hành động của hai đứa trẻ Pêchya và Gavrik tính tự nhiên
không phải chỉ do logic nội tâm mà còn do cả logic cuộc sống riêng của
chúng tạo nên: mỗi đứa một vẻ. Song đó cũng là cái logic, và tâm lý thông
thường: trẻ con ở tuổi đó thường muốn bứt mình ra khỏi người lớn, muốn
sống một cuộc sống độc lập, nhất là trong những hành động hấp dẫn của trẻ
con, không muốn cái khôn ngoan chán ngắt của người lớn can thiệp vào.
Càng nguy hiểm càng hấp dẫn, càng là việc làm vô cùng thích thú. Bí mật
là cái gì đè nặng lên con tim đến ngạt thở, nhưng ngọt ngào xiết bao, cái
hương vị của khám phá. Do đó chúng đã bị lôi cuốn vào cuộc cách mạng
như tham gia vào một trò chơi thích thú đang tiếp diễn ở giai đoạn gay go,
căng thẳng. Bị thua trắng tay trong cuộc chơi uski, Pêchya trở thành “nô lệ”
của Gavrik và nó phải theo “hầu” ông chủ, tha cái túi nặng đầy tài sản uski
lang thang khắp thành phố giữa lúc hỗn mang, chui rúc qua các ngõ hẻm
heo hút và rùng rợn. Thoạt tiên Pêchya không biết cái túi nó mang trên lưng
là đạn và việc luồn lánh qua các ngõ ngách kia là làm nhiệm vụ tiếp vận
đạn dược cho những người khởi nghĩa đang chống cự với cảnh sát và quân
