nghèo để xem cảnh cùng cực của con người.
Những xóm dân nghèo ấy để lại trong tâm hồn Pêchya một cảm tưởng
đau lòng đến nỗi thằng bé không thể bình tâm nhanh chóng được. Ngay cả
khi đi trên chiếc tàu thủy nhỏ đến bờ biển châu Á – đến Xkutari – thằng bé
cũng chưa lấy lại được sự yên tĩnh trong tâm hồn.
Chiếc tàu thủy nhỏ chạy qua vịnh Bôxfo, mũi tàu rẽ làn nước xanh lục,
để lại ở phía sau hai nếp nhăn té ra, sáng như gương. Hàng trăm chiếc ca nô
soi bóng trong cái vịnh phẳng lặng như mặt hồ. Dưới những mái che vải bạt
trên ca nô, khách ngả người trên những chiếc gối nhung: họ là những lái
buôn Thổ-nhĩ-kì, những viên chức mang cặp và những sĩ quan đến Xkutari
có công việc hay đi ngược trở lại.
Khắp trên mặt vịnh, mái chèo ướt lóe sáng dưới nắng. Từ bờ biển châu
Á, có mùi rau thơm thảo nguyên và mùi thì là thoang thoảng đưa đến.
Nhưng Pêchya vẫn có cảm giác là nó ngửi thấy mùi hôi thối của các xóm
dân nghèo và nhìn thấy những đám nhặng xanh bay trên những cặp mắt đầy
rỉ của những ông già hành khất!
Tàu vừa cặp bến Xkutari, gã hướng dẫn đã hồi sức trong thời gian đi
tàu, lại hăm hở lên, xông xáo toan đưa khách đi xem thật nhiều thắng cảnh
địa phương. Nhưng ba vị du khách của chúng ta đã hoàn toàn kiệt lực rồi.
Cạnh đấy là chợ. Ba bố con xà vào những đồ uống lạnh. Thứ nước giải
khát không ngọt để lại chút dư vị hồi hương là lạ, khiến họ có cảm tưởng là
họ uống nước thiên đường. Rồi họ dùng những chiếc thìa bằng xương ăn
kem nhiều màu trong những chiếc cốc dầy cộp, thứ kem thường có bán ở
bãi Kulikôvô vào ngày lễ phục sinh. Tiếp đó họ bị lôi cuốn bởi những núi
bánh ngọt phương đông nhiều hình nhiều vẻ, Vaxili Pêtrôvits trước nay vẫn
không tán thành việc cho trẻ ăn nhiều của ngọt, vì như thế là làm hỏng trẻ
và làm cho bữa ăn kém ngon miệng. Nhưng ở đây thậm chí ông không thể
cưỡng nổi ý muốn cám dỗ nếm thử thứ balilava nổi bập bềnh trên xi-rô mật
ong trong những khay vuông bằng sắt hay nếm thử quả hồ trăn tử muối có
