trắng cô độc”, bắt nguồn từ chủ nghĩa lãng mạn trong sáng tô điểm cho
những bước đi ban đầu ít nhiều có suy nghĩ của nhân vật trung tâm là
Pêchya Batsây và tình bạn của nó với Gavrik Tsornôivanenko. Trong “Khu
trại trong thảo nguyên”, vẫn thông qua cuộc sống của hai gia đình ông giáo
Batsây và anh công nhân Tsornôivanenko mà tiêu biểu vẫn là Pêchya và
Gavrik. V. Kataep tái hiện lại một cách chi tiết cuộc sống của Ôđexxa, của
nước Nga và phong trào cách mạng Nga vào những năm 1910 - 1915, cũng
như phong trào dân chủ trên quy mô thế giới, thông qua chuyến du lịch của
ba bố con Batsây qua một số nước.
Sau thất bại của cuộc cách mạng 1905, chính phủ Nga hoàng tăng
cường đàn áp phong trào công nhân và truy lùng những người hoạt động
cách mạng, Đảng rút vào hoạt động bí mật, đồng thời kết hợp với hoạt động
công khai: sự ra đời của tờ báo “Sự thật” và việc chuẩn bị đưa người ra
tranh cử vào viện Đuma. Chính việc kết hợp giữa hoạt động hợp pháp với
hoạt động bí mật là nét đặc trưng của giai đoạn cách mạng này giai đoạn
chuẩn bị điều kiện cho một cuộc cách mạng mới, - cách mạng xã hội chủ
nghĩa.
Trong những chương đầu của “Khu trại trong thảo nguyên”, vốn là
một người trí thức Nga trung trực, một con chiên ngoan đạo, một người yêu
nước theo kiểu thánh đường và hết mực tin yêu Sa hoàng, ông giáo Batsây
ra sức bảo vệ nhà thờ và nhà nước với tấm lòng chân thiện của một nhà sư
phạm mẫu mực. Ông làm ngơ trước mọi hoạt động của những người cách
mạng, tuy không chống đối nhưng cương quyết không tham gia và cũng
không để họ lợi dụng mình vào mục đích “chính trị” của họ. Hai chữ chính
trị bao giờ cũng làm ông bối rối, ông xa lánh nó như người ta xa lánh
những kẻ nhiễu sự. Ông không muốn ai quấy rầy cuộc sống “lương thiện”
và yên hòa của gia đình ông. Nhưng sự thật đã không như ông tưởng!
Trước cái tang lớn của nước Nga - nhà văn vĩ đại Lep Tônxtôi từ trần,
ông đã đọc bài diễn văn tưởng niệm - “Mặt trời của nước Nga đã tắt” trước
học sinh. Nhưng việc làm trung thực của ông lại trái với “nghĩa vụ” của
người viên chức nhà nước, lại là hoạt động chống đối chính phủ. Giữa L.
