KHÚC QUANH CỦA DÒNG SÔNG
V. S. Naipaul
www.dtv-ebook.com
Dịch Giả: Cao Việt Dũng
Phần Ii - Chương 6
Nếu bạn nhìn một đàn kiến đang hành quân bạn sẽ thấy có một số con
rất lộn xộn hay đi sai đường. Đàn kiến không có thời gian cho chúng, nó
vẫn tiếp tục đi. Đôi khi những con lộn xộn chết. Ngay cả khi điều đó xảy ra
cho đàn kiến cũng chẳng mảy may rúng động. Có một sự rối loạn nhỏ
chung quanh cơ thể chuyện với xấu số, cuối cùng nó sẽ được mang theo –
và nó mới nhẹ làm sao. Mọi lúc sự tất bật vẫn cứ tiếp diễn, và điều đó rõ
ràng mang tính xã hội rất cao, cái khung cảnh gặp gỡ và chào hỏi mà những
con kiến đi ngược chiều nhau, đi từ tổ ra và đi về tổ, vẫn thường làm.
Vậy là đã sau cái chết của cha Huismans. Ngày xưa thì hẳn cái chết
của ông cũng làm chúng tôi nổi giận đấy, và mọi người hẳn cũng sẽ đổ đi
tìm những kẻ đã sát hại ông. Nhưng giờ đây chúng tôi – những người ngoài
cuộc, nhưng kể cả những người sống ở đây lẫn khách du lịch, những người
không còn chỗ nào khác tốt hơn để đi – chỉ cúi gục đầu xuống và tiếp tục
công việc của mình.
Thông điệp duy nhất của cái chết của ông là chúng tôi phải cẩn thận
hơn và nhớ mình đang ở đâu. Và lạ hơn nữa, khi hành động như thế, khi
gục đầu và tiếp tục công việc, chúng tôi chợt nhận ra ông đã thấu thị cho thị
trấn chúng tôi. Ông từng nói thị trấn này có thể chịu đựng được sự thất bại
nhưng chỉ là tạm thời mà thôi. Mỗi lần sau thất bại, nền văn minh châu Âu
lại trở nên vững vàng hơn một chút ở khúc quanh dòng sông này, thị trấn
luôn có thể bắt đầu lại, và mỗi lần thật lại có thể phát triển thêm một chút.
Trong hoà bình mà hiện tại chúng tôi đang có, thị trấn không chỉ được tái
