với những quả đồi. Ở đó người Anh xây dựng chế độ hành chính khá khẩm
nhất mà bạn có thể đòi hỏi. Rất đơn giản nhưng hiệu quả rất cao. Những
con đường đẹp tuyệt vời. Và những người Bantu ở đó da rất trắng".
Đó là Nazruddin. Chúng tôi từng nghĩ ông gục ngã. Thay vì đó, ông đã
cố làm chúng tôi phấn khích lên với sự nhiệt thành của mình với đất nước
mới, và đòi chúng tôi lại phải công nhận vận may của ông một lần nữa. Quả
thật ông luôn tự chủ được. Dù không bao giờ nói điều gì rõ ràng, ông vẫn
nghĩ chúng tôi sống ở bờ biển thế này thật đáng sợ, và hôm đó ông bèn
chào hàng tôi.
Ông vẫn còn lợi tức ở đất nước cũ của mình – một cửa hiệu, qua nhệ
với một vài hãng. Ông nghĩ sẽ là thận trọng nếu vẫn giữ lại cửa hiệu trong
khi chuyển tài sản của mình ra khỏi đất nước, để tránh mọi người biết quá
nhiều về việc của ông. Và giờ đây ông đề nghị bán cửa hiệu và những mối
đó lại cho tôi.
"Bây giờ thì nó không còn đáng giá mấy đâu. Nhưng rồi sẽ lại ổn.
Thực ra bác có thể tặng không cho cháu. Nhưng điều này có thể chẳng hay
ho gì cho cả cháu và bác. Cháu phải luôn biết khi nào cần chi tiền. Một
thương gia không phải một nhà toán học. Hãy nhớ điều đó. Đừng bao giờ
bị hoa mắt bởi sự đẹp đẽ của những con số. Một thương gia là người mua
giá 10 và hạnh phúc bán được ở giá 12. Loại người kia mua 10, thấy nó
tăng lên 18 nhưng vẫn không làm gì cả, hắn ta chờ lên đến 20. Vẻ đẹp của
những con số. Khi nó tụt trở về 10 hắn ta vẫn đợi để nó lên lại 18. Nào, thì
nó sẽ quay về. Nhưng thế là lãng phí mất một phần tư cuộc đời rồi. Và tất
cả những gì hắn ta có về tiền là một sự phấn khích toán học". Tôi nói "Cửa
hiệu đó, giả định mua giá 10, bác sẽ bán cho cháu bao nhiêu?" "2. Trong ba
hay bốn năm nữa nó sẽ lên được 6. Ở châu Phi công việc kinh doanh không
bao giờ chết; không bao giờ bị cắt đứt lưng chừng. Nhưng sẽ là lãng phí
thời gian nếu bác chờ nó lên được 6. Với bác vải vóc ở Uganda hay hơn.
