ngày chỉ ăn và ngủ. Họ trò chuyện về tội lỗi, về cái chết và rất sợ phải chết.
Họ chen chúc như những hạt gạo quanh cối xay chờ đợi giây phút bị nghiền
nát.
Những giờ rỗi rãi, tôi vào kho chẻ củi, mong được yên tĩnh một mình,
nhưng ít khi tôi đạt được ý nguyện. Mấy người lính cần vụ thường vào cà kê
kể chuyện trong khu nhà.
Những người hay vào nhà kho với tôi nhất là Ermokhin và Sidorov.
Ermokhin quê ở Kaluga, người gân guốc, cao lêu nghêu, lưng gù gù, đầu bé,
mắt lờ đờ. Hắn lười biếng và ngốc không chịu được, đi đứng thì chậm chạp
vụng về. Nhưng khi trông thấy đàn bà, hắn rống lên và vươn người ra, tựa
hồ muốn nằm phục dưới chân họ. Mọi người trong khu nhà ngạc nhiên khi
thấy hắn chinh phục được bọn mụ bếp, con sen một cách nhanh chóng. Họ
ghen tị với hắn và sợ sức khỏe như gấu của hắn. Sidorov quê vùng Tula,
người gầy gò xương xẩu, lúc nào cũng có vẻ ủ ê. Anh nói năng nhỏ nhẹ, ho
hắng thận trọng, đôi mắt thường mang vẻ sợ sệt. Anh ưa nhìn vào những góc
tối. Khi thầm thì kể chuyện hoặc khi ngồi lặng yên, anh luôn nhìn vào xó tối
nhất.
- Anh nhìn cái gì thế?
- Có lẽ một con chuột sắp chạy ra… Tao thích chuột lắm. Chúng bò
mới nhẹ nhàng làm sao…
Tôi viết những bức thư gửi về nhà và những mảnh giấy hò hẹn gửi cho
tình nhân hộ mấy người cần vụ. Việc đó làm tôi thích thú. Tôi thích viết thư
hộ anh Sidorov hơn viết cho những người khác. Thứ Bảy nào anh cũng chu
đáo gửi thư cho em gái ở Tula.
Anh mời tôi vào bếp rồi ngồi bên cạnh tôi. Tay xoa mãi cái đầu húi
ngắn, anh thì thầm vào tai tôi:
- Nào, viết đi! Đầu tiên hãy viết: “Em gái mến yêu nhất của anh, chào
em!” như thường lệ. Bây giờ viết: “Anh đã nhận được một rúp rồi. Cảm ơn
em nhé, có điều là không cần gửi làm gì. Anh chẳng cần gì cả đâu. Các anh
sống rất dễ chịu.” Bọn tao sống chẳng dễ chịu tí nào đâu, khổ như những
