“Tao hơn mày.” Tự Do nói “Vì tao thông minh hơn.”
Nhưng Chiếc Gậy trả lời: “Không, tao hơn mày, vì tao mạnh hơn
mày.”
Hai bên cãi nhau mãi, cãi nhau mãi, sau cùng chúng đánh nhau. Chiếc
Gậy đánh quỵ Tự Do, còn Tự Do thì tôi nhớ là đâu như chết trong nhà
thương vì bị đánh dữ quá.
Trong quyển sách có đoạn nói về người vô thần. Tôi còn nhớ công tước
Meshtcheski cho rằng người theo chủ nghĩa vô thần là loại người độc ác đến
mức độ anh ta nhìn gà thì gà chết. Tôi thấy chữ “vô thần” hơi thô lỗ, dễ gây
cảm giác khó chịu, nhưng tôi không hiểu được gì hơn, đâm ra buồn nản. Tất
nhiên tôi không biết đánh giá sách hay sách dở, tôi tin chắc đây là một cuốn
hay, vì chả nhẽ thiếu phụ đường bệ và xinh đẹp như thế kia lại đi đọc loại
sách tồi hay sao?
- Thế nào, cháu có thích không? – Thiếu phụ hỏi tôi khi tôi trả bà quyển
tiểu thuyết bìa vàng của Meshtcheski.
Tôi trả lời “không” một cách khó khăn, tôi sợ rằng điều đó sẽ làm bà
tức giận.
Nhưng bà chỉ cười to, tới sau rèm cửa phòng ngủ, mang lại một cuốn
sách nhỏ bìa da dê thuộc màu xanh.
- Quyển này hẳn cháu sẽ thích, nhưng cháu đừng làm bẩn nhé!
Đó là tập thơ của Puskin. Tôi đọc một hơi tất cả những bài thơ đó, lòng
tràn ngập cảm giác khát khao như người may mắn bước lạc vào một chốn
đẹp chưa từng thấy, muốn chạy khắp nơi để xem, để ngắm. Đó cũng là cảm
giác sau khi ta đi rất lâu trên những mỏm đất đầy rêu trong khu rừng lầy
bỗng nhiên thấy hiện ra trước mắt bãi cỏ khô ráo, đầy hoa và tràn ngập ánh
nắng. Ta đứng lại, sững sờ trong phút giây, rồi hớn hở tung tăng chạy khắp
nơi: Mỗi một lần chân ta chạm vào lớp cỏ mềm mại trên miếng đất màu mỡ
là một lần lòng ta rung lên niềm vui khôn tả.
