Tôi biết lão già dễ thương này là người thông minh nhất trong số những
người mà tôi gặp, nhưng tôi không biết được bác thích cái gì, ghét cái gì.
Tôi suy nghĩ về điều đó, còn bác tiếp tục nói, lời bác như những thanh
đóm khô ném vào ngọn lửa trong lòng tôi:
- Anh xem đấy, người ta thường ít giữ sức, cả sức mình lẫn sức người
khác. Ông chủ xài phí sức của anh như thế nào? Người ta cần rượu vodka để
làm gì? Không thể nào tính nổi, cái đó vượt quá mọi trí tuệ uyên bác… Một
căn nhà gỗ bị cháy thì có thể dựng lại một ngôi nhà khác, thế nhưng một bần
nông tốt bị sa ngã một cách vô ích thì không gì có thể cứu vớt được!
Ardalion hay Grisha chẳng hạn, hãy xem lão bần nông ấy sa ngã
như thế
nào! Grisha tuy hơi ngốc nhưng là một bần nông thành tâm! Hắn bốc khói
như một bó rơm vậy. Mấy mụ đàn bà xông vào xâu xé hắn tựa những con bọ
xâu xé một xác chết trong rừng.
Tôi hỏi bác với vẻ tò mò, không tỏ ra tức giận:
- Bác kể với cậu chủ những ý nghĩ của cháu để làm gì?
Bác bình tĩnh giải thích, thậm chí có vẻ dịu dàng:
- Để ông ấy biết anh có những ý nghĩ tai hại như thế nào mà dạy bảo
anh; ngoài ông chủ ra thì còn có ai dạy bảo anh nữa? Tôi nói với ông ấy
không phải với ác ý gì, chỉ do tình thương của tôi với anh mà thôi. Anh
không phải kẻ ngốc, nhưng đầu óc anh đã bị ma quỷ xáo trộn rồi. Anh có lấy
cắp tôi cũng im lặng, có đi với gái tôi cũng im lặng, có uống rượu tôi cũng
không nói ra! Nhưng những cái bướng bỉnh của anh thì bao giờ tôi cũng nói
lại với ông chủ, anh nên biết thế…
- Tôi sẽ không nói chuyện gì với bác nữa!
Bác im lặng, lấy móng tay cậy nhựa cây khỏi lòng bàn tay rồi liếc nhìn
tôi bằng cặp mắt dịu dàng:
- Nói dối, nhất định anh sẽ còn nói! Ngoài tôi ra còn ai để anh nói
chuyện nữa? Không có ai cả…
