Tất cả chúng ta đang sống một cuộc sống đê tiện và bẩn thỉu! Đó là sự
thật!
Tôi rất yêu con người và không muốn làm ai đau khổ, nhưng không thể
đa cảm, cũng không thể che giấu sự thật khủng khiếp bằng những lời dối trá
bóng bẩy lòe loẹt được! Hãy sống đi, hãy sống đi! Cần phải hoà vào trong
cuộc đời này tất cả những gì tốt đẹp và nhân đạo, từ trái tim và khối óc
chúng ta.
… Đặc biệt, cách đối xử với phụ nữ đã khiến tôi rối trí. Sau khi đọc khá
nhiều tiểu thuyết, tôi nhìn phụ nữ như nhìn điều tốt đẹp và quan trọng nhất
trong cuộc sống. Người làm tôi tin tưởng vào điều đó là bà ngoại, là những
câu chuyện của bà về Đức Mẹ, về Vassilissa Anh Minh, là chị thợ giặt bất
hạnh Natalya, là hàng trăm hàng ngàn cặp mắt, nụ cười được phụ nữ điểm tô
cho cuộc sống rất thiếu thốn niềm vui và tình yêu này.
Các cuốn sách của Turgenev thường ca ngợi phụ nữ; tôi đã dùng tất cả
những hiểu biết tốt đẹp về phụ nữ để điểm tô cho hình tượng Nữ hoàng đáng
ghi nhớ của tôi, về điểm này Heine và Turgenev đã đặc biệt cho tôi nhiều tư
liệu quý báu.
Buổi chiều, khi từ hội chợ về nhà, tôi thường dừng lại trên đồi, chỗ
chân tường điện Kremlin, ngắm mặt trời lặn bên kia dòng Volga. Những
dòng sông lửa trôi lững lờ trên bầu trời, bên dưới, con sông đáng yêu nhuộm
màu đỏ thắm và xanh biếc. Trong những phút ấy, tôi cảm thấy trái đất như
một cái sà lan lớn chở tù nhân được một con tàu vô hình uể oải kéo như kéo
một chú lợn, đi tới đâu không rõ.
Tôi thường suy nghĩ về sự bao la của trái đất, về những thành phố mà
tôi biết qua sách vở, về các đất nước khác, nơi người ta sống theo những lối
khác. Trong sách của các nhà văn nước ngoài, cuộc sống được miêu tả trong
sạch, đáng yêu hơn và ít khó nhọc hơn cuộc sống chậm chạp và đơn điệu
đang sôi sục quanh tôi. Điều đó làm dịu bớt những nỗi băn khoăn của tôi và
gợi trong tôi ước mơ về khả năng xây dựng một cuộc sống khác.
