Nói xong, cậu đột nhiên nổi giận, gạt đĩa thức ăn, nhăn mặt với vẻ kinh
tởm, châm thuốc lá và lẩm bẩm:
- Ăn cướp lẫn nhau, rồi lại bắt bớ lẫn nhau, tống vào các nhà tù, đày đi
Siberia khổ sai, chà, tao thì có liên can gì đến việc ấy? Tao cóc cần dính
dáng đến mọi chuyện… Tao có tâm hồn của tao!
Trước mắt tôi hiện lên hình ảnh anh thợ đốt lò mình đầy lông lá, anh
cũng hay nói chữ “cóc cần”. Tên anh cũng là Yaakov.
- Cháu đang nghĩ gì đấy? – Cậu hỏi dịu dàng.
- Cậu có thương các tù nhân không?
- Trông họ rất dễ thương, có những chàng trai thật cừ khôi! Có lúc cậu
nhìn họ và nghĩ bụng: Mình không đáng là gót giày của họ, thế mà lại làm
người cai quản họ. Họ thật là thông minh và khéo léo…
Rượu và hồi ức gây nơi cậu cảm giác dễ chịu; cậu tì khuỷu tay lên bệ
cửa sổ, khẽ ve vẩy bàn tay vàng khè đang cầm mẩu thuốc lá hút dở, nói với
giọng sôi nổi:
- Có một người chột mắt làm thợ khắc và chữa đồng hồ, hắn bị bỏ tù vì
tội làm tiền giả, hắn đã trốn rồi; giá cháu được nghe hắn nói nhỉ! Cứ như là
lửa cháy ấy! Như một nghệ sĩ đang hát vậy! Hắn nói: “Các người hãy giải
thích tại sao kho bạc có thể in tiền, còn tôi thì lại không thể? Hãy giải thích
đi!” Không ai có thể giải thích cho hắn điều đó. Không ai cả, cậu cũng
không thể giải thích nổi. Thế mà cậu lại là người cai quản hắn! Còn một
người nữa, một gã ăn cắp nổi tiếng Moskva, tính tình rất trầm lặng, ăn mặc
sang trọng, ưa sạch sẽ, nói năng lịch thiệp. Gã bảo: “Người ta làm việc đến
mụ người, nhưng tôi không thích thế. Tôi đã trải qua cái cảnh đó: Làm việc,
làm mãi, làm đến nỗi mệt phờ ra, trở thành một thằng ngốc, uống rượu mất
hai kopek, đánh bạc thua mất hai kopek, cho đàn bà mất năm kopek để được
vuốt ve, cuối cùng lại nghèo đói. Không, tôi không chơi cái trò ấy…”
Mặt cậu Yaakov đỏ tía lên
và bị kích động đến nỗi ngay cả đôi tai
nhỏ của cậu cũng rung rung, cậu cúi xuống bàn và nói tiếp:
