quên được cái huyệt màu vàng và những mảnh ván ẩm ướt, đen sì nằm một
bên huyệt.
Nhưng bà đã ngắt lời ông bằng giọng gay gắt:
- Thôi ông im đi! Suốt đời ông nói những câu ấy, nhưng có làm cho ai
bớt đau khổ? Suốt đời, ông đã làm cho mọi người mòn mỏi như gỉ ăn mòn
sắt…
Ông húng hắng ho, nhìn bà và yên lặng.
Buổi chiều, ở bên cổng, tôi buồn rầu kể lại cho Ludmilla những việc
mà tôi đã chứng kiến ban sáng. Nhưng những chuyện đó không gây cho nó
một ấn tượng gì đáng kể.
- Sống mồ côi thích hơn. Cha mẹ tớ mà chết đi là tớ để đứa em gái lại
cho anh tớ, còn tớ sẽ đi tu suốt đời. Tớ còn đi đâu được nữa? Lấy chồng
không được, chân khập khiễng chẳng làm được việc gì. Mà lại còn đẻ ra
những đứa con cũng thọt nữa chứ…
Nó nói một cách khôn ngoan giống như những bà ở phố chúng tôi, và
có lẽ cũng vì thế mà từ buổi chiều hôm đó tôi mất hẳn cảm tình với nó. Hơn
nữa, cuộc sống đã đi theo một chiều hướng khiến tôi càng ngày càng ít gặp
đứa bạn gái ấy.
Vài ngày sau cái chết của đứa em tôi, ông ngoại bảo:
- Hôm nay cháu ngủ sớm hơn một chút. Mờ sáng ông sẽ đánh thức, ông
cháu ta vào rừng kiếm củi…
- Tôi cũng kiếm ít lá thuốc. – Bà nói.
Khu rừng thông và bạch dương nằm trên một bãi lầy cách xóm khoảng
ba versta
. Khu rừng đầy rẫy những cây khô và cành gãy, một phía kéo
dài đến sông Oka, phía kia đến tận con đường cái đi Moskva và còn trải
sang cả bên kia đường nữa. Trên đỉnh đồi Savyolov lượn khúc, rừng thông
nhô cao như một cái mái tròn đen sẫm.
Tất cả tài nguyên đều thuộc về công tước Shuvalov. Chúng được canh
giữ rất lỏng lẻo. Đám tiểu thị dân ở Kunavino xem khu rừng đó như của
