với vẻ lo âu. Trước mắt tôi diễn ra một cuộc sống câm lặng của loài cá,
giống trong máy chiếu ảnh giá xem một kopek.
Trong một tầng hầm, tôi thấy hai người phụ nữ ngồi sau bàn, một cô
còn trẻ, một cô lớn tuổi hơn. Ngồi đối diện họ là một học sinh trung học tóc
dài, tay vung vẩy, đang đọc cho họ nghe một quyển truyện. Cô trẻ lắng nghe,
lông mày nhíu lại một cách khắc khổ, người ngả trên ghế. Cô nhiều tuổi hơn
người thanh mảnh, tóc bồng, bỗng dưng lấy bàn tay che mặt, hai vai rung
lên. Cậu học sinh quẳng quyển sách lên bàn, và khi cô trẻ vùng dậy bỏ chạy
thì cậu ta quỳ ngay xuống trước cô tóc bồng và hôn tay cô ta.
Trong một cửa sổ khác, tôi nhìn trộm thấy một người rậm râu đang bế
một người đàn bà mặc áo cánh đỏ đặt lên đùi mình. Ông ta đung đưa người
đàn bà ấy như ru một đứa bé, và có lẽ đang hát thì phải, miệng há rộng, mắt
long lanh. Người đàn bà cười rung cả người, lưng ưỡn ra. Ông này dựng bà
ta dậy và lại hát. Người đàn bà cười rũ. Tôi nhìn họ hồi lâu và bỏ đi sau khi
biết họ định vui đùa như thế suốt đêm.
Nhiều cảnh tượng tương tự còn đọng mãi trong tâm trí tôi. Nhiều khi,
quá say sưa với chúng, tôi về nhà rất muộn khiến nhà chủ đâm nghi ngờ và
tra hỏi tôi:
- Mày đi nhà thờ nào? Cố đạo nào làm lễ?
Họ biết tất cả các cố đạo trong thành phố, họ biết rõ khi nào thì giảng
đến phần nào trong Thánh kinh. Họ biết tất cả nên dễ lột trần được những
câu nói dối của tôi.
Cả hai người đàn bà đều thờ vị ác Chúa của ông tôi, vị Chúa hay bắt
người ta phải sợ hãi trước mình. Tên của vị Chúa ấy luôn nằm trên miệng
các bà, thậm chí, khi cãi cọ họ cũng dọa nhau:
- Rồi mà xem! Chúa sẽ trừng trị mày. Chúa sẽ làm cho mày điêu đứng,
con đê tiện kia!…
Một ngày Chủ nhật của tuần chay đầu tiên, bà già rán bánh bột bị cháy;
mặt đỏ bừng vì lửa, bà giận quá kêu lên:
