cầu lớn lao nhất và khó khăn nhất của loài người là đi tìm ý nghĩa
sống của chính mình”. Bettelheim nhấn mạnh đến vai trò quan
trọng về mặt lịch sử của các câu chuyện cổ tích và thần thoại trong
việc định hướng ý nghĩa cuộc sống của chúng ta.
Khi tiến hành nghiên cứu các công ty vượt trội, chúng tôi kinh
ngạc khi thấy việc đan xen sử dụng các câu chuyện lịch sử, khẩu
hiệu, truyền thuyết để cố gắng lý giải một số đặc trưng trong
những tổ chức vĩ đại đó. Tất cả các công ty mà chúng tôi đã phỏng
vấn, từ Boeing đến McDonald’s, đều cho thấy sự phong phú vô
cùng về các giai thoại, truyền thuyết và truyện cổ tích. Chúng tôi
muốn đề cập tới những huyền thoại thật sự. Rất nhiều nhân
viên của IBM đã thuật lại những câu chuyện về Thomas J. Watson,
mặc dù chưa từng có dịp gặp gỡ ông hoặc có cơ hội được tiếp xúc
trực tiếp. Mới đây, hai kỹ sư của Hewlett-Packard ở độ tuổi đôi mươi
đã làm chúng tôi thích thú với những câu chuyện về “Bill và Dave”
(Hewlett-Packard) suốt cả tiếng đồng hồ. Sau đó, chúng tôi rất
kinh ngạc khi biết rằng cả hai đã chưa hề gặp mặt, thậm chí là trò
chuyện với những người sáng lập ra công ty. Ngày nay, những người
như Watson và A.P. Giannini của American Bank thường đảm nhiệm
những vai trò mang tầm vóc huyền thoại. Tuy nhiên, xét về mặt tổ
chức, các câu chuyện, huyền thoại dường như có vai trò vô cùng
quan trọng, vì chúng chứa đựng những giá trị chung, hay môi trường
văn hóa của tổ chức.
Sự vượt trội và tính liên kết trong môi trường văn hóa chính là
những phẩm chất không thể thiếu của các công ty thành công,
không ngoại lệ. Bên cạnh đó, môi trường văn hóa càng mạnh mẽ thì
công ty càng được định hướng mạnh đến thị trường, và càng ít cần
đến các cẩm nang về chính sách, sơ đồ tổ chức, hay các thủ tục và
các quy định chi tiết. Tại các công ty đó, nhân viên ở tận cấp cơ sở
cũng biết rõ họ cần phải làm gì trong phần lớn các trường hợp, bởi
