quá trình rất khó nắm bắt, nói chung, đó là quá trình biến
những gì ở các nhân viên đang ở dạng vô thức thành dạng ý thức”.
Mao Trạch Đông là một ví dụ, Burns bình luận: “Thiên tài đích thực
của ông ta là ở chỗ hiểu biết cảm xúc của người khác”. Nhà tâm lý
học kinh doanh Abraham Zaleznick cũng nêu ra quan điểm tương tự
khi đối lập nhà lãnh đạo và nhà quản lý: “Các nhà quản lý thích làm
việc với mọi người hơn; trong khi các nhà lãnh đạo là những người có
vai trò kích thích cảm xúc.” Nghiên cứu của nhà Tâm lý học David
McClelland, trong tác phẩm Power (Quyền lực):
“Qua thí nghiệm, chúng tôi muốn tìm hiểu chính xác xem các
thành viên của một nhóm thính giả cảm thấy như nào khi tiếp xúc
với một nhà lãnh đạo có quyền lực… Qua đó, tinh thần của họ
được nâng cao và củng cố mạnh mẽ hơn. Điều này có nghĩa là
cách giải thích truyền thống về ảnh hưởng của nhà lãnh đạo lên
các thuộc cấp là không hoàn toàn chính xác. Nhà lãnh đạo không
cưỡng ép thuộc cấp phải phục tùng và đi theo mình bằng cách áp
đặt hay thuyết phục họ… Trong thực tế, ông gây ảnh hưởng bằng
cách củng cố và gợi cảm hứng cho người nghe… Nhà lãnh đạo làm
trỗi dậy lòng tin của các nhân viên. Họ cảm thấy có khả năng hơn
để hoàn thành bất kỳ mục tiêu nào mà ông ta chia sẻ cùng họ.”
Khi tìm hiểu về một trong những luận điểm quan trọng của
Burns, hiện tượng cộng sinh giữa nhà lãnh đạo và nhân viên, chúng
tôi thấy có hai yếu tố đặc biệt nổi bật trong hiện tượng này: sự tin
cậy và sự sôi nổi. Yếu tố thứ nhất, sự tin cậy, chúng tôi thấy
rằng các công ty đi hàng đầu được lãnh đạo bởi những người có
nhiệm vụ liên quan đến mặt hàng kinh doanh – các kỹ sư điện tử tại
HP hay Maytag, các kỹ sư cơ khí tại Flour hay Bectel. Các công ty
thành công vượt trội hiếm khi được lãnh đạo bởi các nhà lãnh đạo là
kế toán hay luật sư. Yếu tố thứ hai, sự sôi nổi, Howard Head –
nhà sáng chế và kinh doanh, cha đẻ của ván tuyết Head và vợt