Mayo là một nhà tâm lý lâm sàng thuộc Đại học Harvard, ông
được coi là người khai sinh ra các thí nghiệm Hawthorne nổi tiếng.
Mặc dù chỉ là các thí nghiệm khảo sát bình thường, song ban đầu
chúng lại khá phù hợp với lý thuyết mà Taylor đưa ra về nhiều
phương diện. Các thí nghiệm chủ yếu diễn ra tại nhà máy
Hawthorne thuộc công ty Western Electric tại Circero, bang Illinois,
và mục đích là để thử nghiệm các tác động của điều kiện lao động
đối với năng suất.
Song một loạt biến cố xảy ra đã phá vỡ nền tảng lý thuyết của
Taylor. Điển hình là ví dụ về mức độ chiếu sáng mà chúng ta đã
nhắc đến trước đây: tăng cường chiếu sáng, năng suất tăng lên;
giảm bớt chiếu sáng, năng suất vẫn tăng lên. Vậy điều gì đã xảy
ra? Các cuộc thí nghiệm tìm kiếm lời giải đáp tiếp tục được tiến
hành trong suốt một thập niên sau đó, song kết quả thu được vẫn
khiến người ta cảm thấy bối rối! Rất nhiều quan điểm được
đưa ra. Tuy nhiên, lời giải thích phù hợp nhất đó là: sự quan tâm
tích cực đến nhân viên ảnh hưởng rất nhiều năng suất. Điều đó
đã tác động rất nhiều đến số liệu của chúng tôi về các công ty
thành công vượt trội. Công ty Hewlett-Packard rất coi trọng sáng
kiến của nhân viên, và các hệ thống của công ty thể hiện sự quan
tâm tới các sáng kiến đó (chẳng hạn như biểu dương sáng kiến) −
chính là minh chứng cho điều đó.
Mayo và các học trò đã khởi xướng bộ môn tâm lý xã hội công
nghiệp. Chiến tranh Thế giới thứ Hai đã kích thích sự phát triển
của lĩnh vực này. Nhiều lĩnh vực khác như huấn luyện nhóm và
chọn lựa lãnh đạo cũng bắt đầu nở rộ. Khi chiến tranh kết thúc,
Douglas McGregor đã phát triển lý thuyết X và lý thuyết Y, hai
quan niệm đối nghịch nhau, một bên quan niệm rằng công nhân
vốn lười biếng và cần phải được lãnh đạo. Lý thuyết còn lại thì
cho rằng công nhân có tinh thần sáng tạo và phải được giao phó
