quay phim có ống kính zoom là thứ dùng cho trò chơi bóng đá, và
đó là thứ đồ phi thường rất đắt tiền. Lần đó, tôi nhìn thấy
ống kính trong phòng thí nghiệm. Cả đời tôi chưa hề thấy nó bao
giờ, nên tôi cầm và thử vào mắt mình và ‒ trời ạ, nó quả là một
thứ gây xúc động rất mạnh. Các nhân viên giải thích cho tôi rằng
ống kính này không thể áp dụng cho các sản phẩm tiêu dùng, vì nó
đắt kinh khủng, v.v… Tôi hỏi: “Nếu làm cho tôi một máy quay
phim ‒ chỉ có một máy – có ống kính Zoom, thì tốn bao nhiêu?”.
Họ trả lời: “Chỉ một máy thôi à? Ông muốn nói là chỉ cải biến thô
sơ thôi chứ gì? Chắc là khoảng 500 đô-la”. Tôi bảo: “Được, cứ giả sử
là chúng ta thực hiện chuyện đó; vì lương tôi khá cao, nên nếu
chúng ta cứ tiếp tục cuộc thảo luận này thêm một hai giờ nữa, thì
nó cũng tốn của chúng ta ít nhất là 500 đô-la”. Tôi mang máy
quay phim về nhà. Tối hôm đó, tại một buổi dạ tiệc, tôi đặt chiếc
máy có ống kính Zoom lên trên đàn piano, và hỏi từng người đến
dự tiệc rằng họ có muốn tham dự vào một màn rất tối tân của
công trình nghiên cứu thị trường hay không; nghĩa là, cứ việc đặt
máy quay phim lên mắt. Có người cực kỳ phấn khích: “Trời đất,
thật là tuyệt diệu! Tôi chưa từng thấy điều gì tương tự như thế
này trong đời”. Chúng tôi đã thực hiện điều đó với giá khoảng 500
đô-la… Nếu có nhiều hơn các ngành công nghiệp chịu khó tìm tòi
các ý tưởng mới trên cơ sở chi phí thấp, có lẽ những kỳ vọng của họ
về tương lai của thị trường sẽ gia tăng”.
Câu chuyện của Peterson chứa đựng nhiều thông điệp quan trọng
về tâm trạng thử nghiệm trong kinh doanh. Thông điệp rõ ràng
nhất là hiệu quả về mặt chi phí, thử làm một cái gì đó, thay vì ngồi
phân tích đủ mọi thứ. Tiếp theo là khả năng tư duy sáng tạo hơn –
và đồng thời cụ thể hơn – với một nguyên mẫu cầm trên tay.
Trong tác phẩm kinh điển nhan đề Ngôn ngữ trong tư duy và
hành động, S. I. Hayakawa đã nắm bắt được tinh thần của hiện
