về sau đã được ông bạn đồng nghiệp David Anderson gọi là: “vị trí
tự quản có giới hạn”. Đó là vị trí công việc có các phẩm chất chủ yếu
của doanh nhân, nhà vô địch sản phẩm, song trong thực tế lại hoàn
toàn bị kiểm sóat, và nó tồn tại trong một khung cảnh rộng lớn hơn
những gì người ta có thể tưởng tượng.
Khái niệm này lần đầu tiên xuất hiện khi chúng tôi thực hiện
phân tích về hãng hàng không United Airlines, trong giai đoạn công
ty đang phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Ed Carlson. Carlson
nói đến “tinh thần doanh nhân được mô phỏng”. Khoảng 1.900
viên “giám đốc trạm” tại công ty United được trao một số quyền
kiểm soát đối với vận mệnh của họ. Lần đầu tiên, họ được tính
điểm hay xếp cấp bậc không phải dựa trên tổng thành tích mà dựa
trên những biến số mà họ chi phối. Carlson phát biểu: “Chúng tôi
đã cố gắng để tạo ra những thử thách thực tế cho mỗi nhà quản lý
trạm hàng không, sao cho cứ nửa năm anh ta có thể nói: “Tôi đã tạo
ra một khoản lợi nhuận”.
Sau đó, chúng tôi lại gặp hiện tượng này tại công ty Dana, nơi mà
Chủ tịch Hội đồng Quản trị Rene McPherson đã tạo ra khái niệm
“giám đốc nhà máy”, như đã nhắc đến trước đây. Trên thực tế,
điều đó có nghĩa là giao cho gần 90 nhà quản lý nhà máy nhiều
quyền hạn hơn. Chẳng hạn như quyền thuê mướn nhân viên và cho
nghỉ việc, quyền có hệ thống kiểm tra tài chính của riêng nhà máy,
quyền thực hiện tất cả mọi công tác giao dịch. Theo quan điểm của
McPherson, những con người này đứng trên tuyến đầu, về lâu về
dài, chắc chắn là họ sẽ đưa ra các quyết định tốt hơn bất cứ
nhân viên nào tại trụ sở.
Tại sao các công ty như Procter & Gamble, và Frito-Lay, sử
dụng cái tên “giám đốc thương hiệu” để đặt cho khái niệm đó. Trong
thực tế, giám đốc ngành hàng chẳng qua chỉ là một doanh nhân
“liều mạng”. Mặt khác, toàn bộ quá trình phân quyền của
