đĩa táo mà anh ta tuyên bố là kiệt tác. Anh ta khó tính và khi nhắm vào cái
gì, anh ta hoàn toàn không nắm bắt được đầy đủ nên anh thường không hài
lòng tác phẩm của mình một cách trọn vẹn; có lẽ anh ta chỉ thích một bộ
phận nào đó của bức tranh, một cẳng tay hoặc cẳng chân hoặc bàn chân của
tĩnh vật; thế là anh ta cắt riêng ra giữ lại và hủy chỗ còn lại của bức vẽ. Vì
vậy khi người ta đòi xem tranh của anh, anh có thể thật thà trả lời không có
một bức tranh nào để đưa cho họ xem. Ở Brotanhơ, tình cờ anh ta gặp một
họa sĩ chẳng một ai được nghe nói đến, một gã kỳ quặc trước đây vốn làm
mối lái cổ phần chứng khoán mãi đến lúc đúng tuổi mới bắt đầu say mê hội
họa. Thế là các tác phẩm của hắn tác động mạnh mẽ đến Clutton. Anh ta
liền quay lưng lại trường phái ấn tượng, tìm cho mình một tính cách riêng
biệt không chỉ về hội họa mà cả về cách nhìn nữa. Philip nhận ra ở anh ta
có cái gì đó rất độc đáo.
Ở Nhà hàng Gravier mà họ đến ăn những buổi tối, ở Versailles hay ở
công viên Closerie des lilas, Clutton thường lầm lầm lì lì. Anh ngồi yên
lặng, về nhạo báng lộ rõ trên khuôn mặt hốc hác, chỉ lên tiếng khi có dịp
vào một câu dí dỏm. Anh thích châm chọc và vui vẻ ra mặt những khi có ai
đó ở bên để anh có thể thực hiện sở thích đó. Anh ít nói đến những chuyện
khác ngoài hội họa, và lúc ấy chỉ với một vài người mà anh ta cho là xứng
đáng. Philip phân vân tự hỏi không biết anh ta có thực sự có một cái gì đó
trong tâm hồn. Tính lầm lì, vẻ dữ dội nhưng hài hước cay độc, tất cả những
cái đó có vẻ như tính cách nhưng cũng có thể đấy chỉ là một tấm mặt nạ mà
bên trong thì rỗng tuếch.
Với Lawson thì trái lại. Chẳng mấy chốc mà Philip trở nên thân mật. Ở
con người này có rất nhiều điều thú vị khiến anh chàng thành một người
bạn dễ chịu. Anh ta đọc nhiều hơn phần đông các sinh viên khác, mặc dù
thu nhập của anh ít ỏi nhưng anh thích mua sách và sẵn lòng cho mượn.
Như thể Philip làm quen với Flaubert và Balzac, Verlaine, Heredia, và
Williers de I’isle-adam. Hai người thường xem kịch, thỉnh thoảng đến nhà
