lực. Tuy nhiên Philip nghĩ rằng đằng sau tấm mặt nạ này biết đâu chẳng có
thể giấu một tính tình nhu nhược. Việc Clutton từ chối trưng bày tác phẩm
của mình có thể chỉ là do thái độ tự cao tự đại; bất kỳ lời phê bình nào của
ai, cứ nghĩ đến là anh không chịu nổi và anh chẳng muốn chuốc vào thân
một sự chối từ của phòng triển lãm, anh muốn mình được tiếp nhận như
một nghệ sĩ bậc thầy nên chẳng tội gì mà liều lĩnh đưa tác phẩm của mình
để người ta so sánh với tác phẩm khác, điều này có thể buộc anh phải giảm
bớt sự đánh giá về chính bản thân mình. Trong thời gian mười tám tháng,
Philip đã hiểu biết anh ta; Clutton dần dần trở nên lỗ mãng hơn, gay gắt
hơn; dù thường không ra ngoài vào nơi thoáng mát, đua tranh với chúng
bạn, anh ấy vẫn lấy làm tức giận với những thành công dễ dàng của những
người bạn kia. Anh chàng không chịu đựng được Lawson và đôi bạn này
không còn quan hệ thân thiết như những ngày đầu khi Philip mới quen biết
họ.
- Lawson được đấy - anh ta khinh khỉnh nói - hắn sẽ về Anh, trở thành
một họa sĩ vẽ chân dung đúng mốt, kiếm được hàng vạn bảng một năm và
sẽ là viện sĩ Viện hàn lâm quốc gia trước bốn mươi tuổi chuyên tạo ra
những bức chân dung vẽ bằng tay cho giới thượng lưu quí phái và tầng lớp
quý tộc nhỏ.
Philip cũng nhìn về tương lai, và anh hình dung Clutton hai mươi năm
sau, cay đắng cô độc, cáu kỉnh, không một ai biết đến. Vẫn chôn chân ở
Pari vì cuộc sống ở đây đã ngấm vào máu, cầm đầu một nhóm môn đệ bằng
miệng lưỡi độc địa, bất mãn với chính mình và mọi người, không sáng tác
được gì vì nỗi niềm khát vọng đi tìm cái tuyệt hảo mà anh không với tới, và
có lẽ cuối cùng chìm đắm vào chuyện rượu chè. Gần đây đầu óc Philip luôn
ám ảnh bởi ý nghĩ đời người chỉ sống có một lần, điều quan trọng là phải
thành công, nhưng anh không tính đến những thành công về tiền tài hay
danh vọng, anh hoàn toàn chưa hiểu được là anh muốn như thế nào, có lẽ là
tích lũy được nhiều kinh nghiệm và phát triển cao độ mọi khả năng của
