Một niềm tin vào sức mạnh của thâm hụt đối với tỷ lệ lãi suất dường như
đã thâm căn cố đế trong tâm lý người Mỹ, được củng cố bởi hai luận cứ sai
lầm chính. Thực tế cho thấy các luận cứ này sụp đổ trước nhận định kỹ
lưỡng không được kiểm chứng − thâm hụt không tác động tới lãi suất. Nó
có nghĩa là ông Mondale (cũng như bao người khác) thất bại trong việc bảo
vệ luận cứ của mình. Quả thật, ông ta đã thất bại trong việc đưa ra bất cứ lý
do nào để nghi ngờ mối quan hệ giữa thâm hụt và tỷ lệ lãi suất, ngoài lời
kêu gọi không thể biện minh được tới quyền lực của tất cả các ‘nhà kinh
tế’”. Hãy phân tích những luận cứ về thâm hụt và tỷ lệ lãi suất.
Câu chuyện hoang đường số 5: Thần thoại “Goliath”. Theo lý thuyết
này, quốc gia bao gồm các “David” nhỏ, cạnh tranh với “Goliath” của
chính phủ liên bang, kẻ thường chi tiêu 200 tỷ đô-la mà nếu không có nó,
các David đã có thể dùng để mua ô tô và mua nhà. Sự cạnh tranh để có một
lượng cung tiền hạn hẹp này làm tăng tỷ lệ lãi suất tới mức David thậm chí
không có đủ tiền mua một chiếc súng cao su.
Phép tương đương này hoàn toàn vô cơ sở. Chính phủ không chi tiêu tiền
bằng cách vay tiền; tiền chính phủ vay ngay lập tức có thể được các cá
nhân vay. Giả sử chính phủ quyết định vay 1 đô-la để mua một cái kẹp giấy
để dùng ở Lầu Năm Góc. Họ tác động tới khoản vay này bằng cách bán trái
phiếu cho Jack, người rút 1 đô-la từ tài khoản ngân hàng để mua trái phiếu.
Đồng đô-la này ngay lập tức được dùng để mua kẹp giấy từ Jill, người gửi
tiền vào ngân hàng. Giờ đúng là ngân hàng của Jack có ít đi 1 đô-la trong
tài khoản ký gửi, nhưng ngân hàng của Jill có thêm 1 đô-la. Tổng số đô-la
mà các ngân hàng có để cho David vay bằng chính với tổng số tiền trước
khi chính phủ bắt đầu vay tiền. Goliath không chi tiêu một đồng đô-la nào;
anh ta chỉ di chuyển một chút.
Quan sát chủ chốt ở đây là chính phủ không vay tiền mà không có lý do;
họ vay tiền để tiêu. Việc chi tiêu khôi phục lại số tiền mà việc vay tiền có
vẻ như đã “sử dụng hết”. Sai lầm thường gặp là nhận ra việc vay tiền chứ
không phải việc tiêu tiền.
