Tôi xin được đưa ra một ví dụ để minh họa rằng cung có thể thay đổi
thay vì cầu. Giả sử, một hộ gia đình trung bình tìm được một lý do để lạc
quan hơn vào tương lai. Có thể những phát triển mới trong công nghệ báo
hiệu rằng năng suất sẽ cao hơn, hay những thay đổi thời tiết báo hiệu những
vụ mùa bội thu hơn, hay một chính quyền mới hứa hẹn những chính sách
được nhiều người kỳ vọng là có thể mở ra một kỷ nguyên phồn thịnh.
Nói chung, những người mong đợi thu nhập của mình tăng lên trong
tương lai sẽ phản ứng bằng cách muốn tiêu dùng nhiều hơn trong hiện tại.
Và bạn sẽ cảm thấy phải chắt chiu và tiết kiệm khi bạn nghĩ rằng mình sẽ
nghèo khó suốt đời, chứ không phải khi bạn nghĩ mình đang đứng bên bờ
của một bước đột phá tài chính. Nếu hôm nay bạn trúng sổ số, với điều kiện
là bạn sẽ nhận được khoản tiền 200 nghìn đô-la sau một năm nữa, thì khả
năng lớn là thói quen mua sắm của bạn sẽ thay đổi rất lâu trước khi tờ séc
đến tay bạn.
Vì vậy, khi tương lai sáng sủa hơn, tất cả mọi người sẽ quyết định tiêu
dùng nhiều hơn trong hiện tại. Nhưng có một trở ngại: hiện tại không còn
gì hơn để tiêu dùng. Trong một giai đoạn nhất định, chỉ có một số lượng ô
tô nhất định, một số lượng nhà nhất định, một số lượng kem nhất định, và
một số lượng ghế nhất định tại rạp hát. Việc tất cả mọi người tiêu dùng
nhiều hơn sẽ là điều không thể xảy ra, và trên thực tế một gia đình trung
bình cuối cùng phải tiêu dùng một lượng trung bình, như đã được định
trước.
Vậy điều gì thuyết phục người ta từ bỏ các kế hoạch tiêu dùng mới? Câu
trả lời là tỷ lệ lãi suất phải tăng lên. Bằng cách tăng lên, tỷ lệ lãi suất thuyết
phục người ta tiêu ít đi, và nó tiếp tục tăng cho tới khi những kế hoạch tiêu
dùng ban đầu của một gia đình bình thường được khôi phục.
Khi một thế hệ máy tính mới được tung ra, tôi kỳ vọng năng suất sẽ tăng
lên, tương lai sẽ sáng sủa hơn, và tỷ lệ lãi suất tăng lên. Vậy nó sẽ tăng bao
nhiêu? Như mọi khi, tôi cố gắng đưa ra câu hỏi này bằng cách nghĩ về
chính gia đình mình. Đầu tiên, tôi tự hỏi thu nhập tương lai của chúng tôi sẽ
lên tới bao nhiêu. Sau đó, tôi sẽ có khả năng tăng mức tiêu dùng hiện tại
