chúng. Nếu ông ta cứ khăng khăng đi tìm một lý giải hoàn hảo mà không
phải từ bỏ những lý thuyết mà bản thân tin tưởng thì ông ta sẽ thất bại. Nếu
những thất bại này đủ nhiều, thì các học thuyết mới sẽ xuất hiện để thay thế
cho các học thuyết hiện hành. Tuy nhiên, cách hành động sáng suốt, ít nhất
là ngay lúc đầu, là tìm hiểu xem thực tế đáng ngạc nhiên này có tỏ ra tương
thích với những lý thuyết hiện hành hay không. Bản thân sự cố gắng này
chính là bước chuẩn bị tinh thần tốt cho nhà khoa học, và đôi lúc dẫn tới
những thành công bất ngờ. Hơn nữa, nếu chúng ta vội vàng từ bỏ những lý
thuyết thành công nhất của mình, thì chẳng mấy chốc chúng ta sẽ chẳng
còn gì để nghiên cứu nữa.
Vì vậy, các nhà kinh tế học dành phần lớn thời gian thách đố nhau tìm ra
những lý giải hợp lý cho các hành vi có vẻ vô lý. Khi hai hoặc nhiều nhà
kinh tế học cùng ngồi ăn trưa, thì có khả năng lớn là một trong những câu
đố khó hiểu này sẽ được đưa ra trong cuộc thảo luận. Chính tôi đã tham dự
vô số những bữa trưa ấy và xin được chia sẻ một vài ví dụ.
Những buổi biểu diễn nhạc rock có sự tham gia của các ngôi sao tên tuổi
thường bán hết vé từ rất sớm. Chắc bất cứ ai cũng đã từng xem tin tức và
thấy cảnh các thiếu niên cắm trại bên ngoài rạp, có khi trong nhiều ngày,
chỉ để xếp hàng chờ mua vé. Nếu ban tổ chức tăng giá vé, có thể hàng dài
người chờ mua vé sẽ ngắn lại, nhưng chắc chắn là đêm nhạc vẫn sẽ bán hết
vé. Vậy tại sao ban tổ chức không tăng giá vé?
Trong suốt 15 năm qua, tôi đã cố gắng giải câu đố trên có lẽ tới vài chục
lần. Gợi ý phổ biến nhất là những hàng dài chờ mua vé xuất hiện trên bản
tin buổi tối chính là một hình thức quảng cáo miễn phí, tạo hình ảnh tốt đẹp
về ban nhạc trong mắt công chúng và kéo dài sự thịnh hành của ban nhạc.
Ban tổ chức không muốn đánh đổi lợi ích lâu dài của hình thức quảng cáo
này với lợi ích trước mắt của việc tăng giá vé. Bản thân tôi thấy điều này
không hợp lý cho lắm. Theo tôi thì việc bán hết sạch vé với cái giá 100 đô-
la lại có giá trị quảng cáo lớn. Tại sao hàng dài chờ mua vé lại có giá trị
quảng cáo cao hơn giá vé cao?
