Ấy thế mà, cho tới gần đây, tôi vẫn chưa thấy được lời giải thích nào khả
dĩ hơn. Cho tới năm ngoái, câu trả lời đến từ một người bạn có tên Ken
McLaughlin của tôi: các bạn tuổi teen sau khi đi nghe nhạc thường tiếp tục
mua đĩa nhạc, áo phông và những sản phẩm liên quan khác. Những người
trưởng thành thì không. Vì vậy, ban tổ chức thường hướng đến những khán
giả tuổi teen hơn. Và cách níu giữ khán giả tuổi teen là đưa ra mức giá vé
thấp và chỉ việc ngồi chờ chúng xếp hàng dài mua vé; những người trưởng
thành sẽ chẳng cắm trại qua đêm để chờ xem Rolling Stones biểu diễn.
Câu chuyện này nghe có vẻ thật đối với tôi và cung cấp lý giải hợp lý về
hành vi của ban tổ chức. Đáng tiếc, tôi nghĩ rằng nó không thể giải thích
được những hiện tượng tương tự như: Các buổi biểu diễn ở nhà hát
Broadway vẫn chắc chắn “cháy” vé mà chẳng cần phải tăng giá, giống như
những bộ phim bom tấn trong tuần trình chiếu đầu tiên hoặc thứ hai. Liệu
một vài biến thể khác của cùng câu chuyện này thì thế nào? Tôi không biết
nữa.
Việc tìm kiếm một lý thuyết như của McLaughlin là mục tiêu của trò
chơi mà chúng ta đang chơi. Ngoài ra còn một mục tiêu nữa. Các quy luật
bất thành văn chỉ rõ rằng lý thuyết phải đi kèm với một dự đoán to tát. Về
nguyên tắc, dự đoán này có thể dùng để chứng minh lý thuyết đó. Trong
trường hợp này, chúng ta dự đoán rằng giá vé thấp và hàng dài mua vé dành
cho các ngôi sao bán được nhiều đĩa và áo phông; giá cao và hàng mua vé
ngắn đối với trường hợp ngược lại. Tôi không biết dự đoán này đã được
chứng minh hay chưa, nhưng tôi rất hào hứng muốn học hỏi.
Câu đố tiếp theo của tôi là về bảo chứng chất lượng sản phẩm. Không
khó để hiểu được tại sao người ta lại có thể bị thu hút bởi các bộ phim được
hai nhà phê bình phim Siskel và Ebert bảo chứng, những người mà nghề
nghiệp phụ thuộc vào chính danh tiếng của họ. Điều này giải thích tại sao
lời bình của họ được đăng tải rầm rộ trên các trang quảng cáo.
Nhưng việc các sản phẩm được bảo chứng bởi những ngôi sao chẳng hề
có chút chuyên môn nhất định nào và rõ ràng là được trả tiền để làm việc
này cũng là điều hết sức thông thường. Các nữ diễn viên nổi tiếng bảo
