hoàn toàn có khả năng những người khác coi Grimyville xưa cũ là món hời,
vì họ không cảm thấy khó chịu với bầu không khí ô nhiễm giống như hàng
xóm của họ. Những người này thua thiệt nhất khi Grimyville biến thành
Cleanstown. Sự ưu tiên khác thường chính là một tài sản cố định, và nó
khiến chủ của nó có khả năng được hưởng những lợi ích và phải gánh chịu
những thua thiệt kinh tế.
Vì vậy, nếu có sự khác biệt lớn giữa những người không sở hữu đất thì
Luật Không khí sạch sẽ ảnh hưởng theo hướng tích cực tới một số người
trong số đó, và ảnh hưởng theo hướng tiêu cực tới một số người khác, mà
không có giả định rõ ràng gì về việc tác động nào chiếm ưu thế hơn. Mặt
khác, nếu báo giới Grimyville đúng khi cho đăng bài xã luận “Không khí
sạch là thứ giá trị mà tất cả chúng ta đều có thể cảm nhận như nhau”, thì chỉ
có chủ sở hữu đất là người được hưởng lợi. Nếu không khí sạch đáng giá 5
nghìn đô-la một năm đối với mỗi người thì Luật Không khí sạch sẽ khiến
giá thuê nhà tăng thêm 5 nghìn đô-la một năm, điều đó không đem lại lợi
ích cho bất cứ ai ngoại trừ chủ sở hữu đất.
Luật Không khí sạch ở Grimyville được ước tính cái giá là 10 triệu đô-la
một năm. Đó là khoản thuế vô hình, và số tiền thu được từ phép ước tính
đầu tiên cho thấy lợi ích được chia toàn bộ cho các chủ sở hữu đất ở
Grimyville. Tất nhiên, đây là thứ thuế kỳ quặc, bởi vì số tiền thu được để
phân phối không cần phải liên quan trực tiếp tới doanh thu. Tiền thuê đất có
thể tăng lên hay giảm xuống dao động trong khoảng 10 triệu đô-la.
Đó có vẻ là một chính sách công lạ lùng với mục tiêu làm giàu cho
những người ngẫu nhiên sở hữu đất ở những vùng bị ô nhiễm, nhưng xét
dưới góc độ sự ủng hộ chung dành cho các chính sách về không khí sạch,
tôi coi đó là điều bình thường. Vậy thì nếu giá thuê nhà ở Grimyville tăng
lên trên 10 triệu đô-la thì hội đồng thành phố đã đạt thành tích vẻ vang.
Nhưng nếu giá thuê nhà chỉ là khoảng 8 triệu đô-la thì hội đồng thành phố
đã bỏ lỡ cơ hội cải thiện tình hình. Thay vì thông qua Luật Không khí sạch,
thì việc đơn giản mà họ có thể làm là trưng thu 9 triệu đô-la từ Công ty
Thép Grimyville rồi trao cho các chủ sở hữu đất. Chính sách này sẽ tiết
