phối, bạn luôn có thể đạt được bằng cách phân phối lại thu nhập trực tiếp
theo cách thích hợp, và sau đó, để các thị trường cạnh tranh hoạt động tự
do.
Đặc trưng then chốt trong các công thức và bằng chứng về các Thuyết
này là sự tồn tại của giá cả thị trường. Thiếu đi giá cả thì chẳng còn lý do
nào để mong đợi những kết quả hiệu quả. Tôi không thấy giá cả có tương
đồng gì với nguồn gốc các loài, và kết luận rằng quá trình tiến hoá sinh học
chỉ có vẻ giống với kinh tế học về thị trường mà thôi.
Tôi không kỳ vọng có thể giải thích được đầy đủ tại sao Thuyết Bàn tay
vô hình chắc chắn là đúng. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng tôi có thể cung cấp
“chút mắm chút muối” nhằm làm sáng tỏ vai trò cốt yếu của giá cả. Những
đoạn tiếp sau đây sẽ khá “hóc”, nhưng chỉ cần để ý một chút thì bạn sẽ thấy
chúng cũng dễ hiểu thôi. Phần thưởng cho bạn là chút kiến thức đại cương
về một trong những thành tựu tri thức vĩ đại nhất của nhân loại.
Giả sử tôi bổ nhiệm bạn là người đứng đầu nền nông nghiệp nước Mỹ.
Đã có quyết định rằng năm nay nước Mỹ sẽ sản xuất 1.000 giạ lúa mỳ, và
công việc của bạn là đảm bảo chúng được sản xuất với chi phí thấp nhất.
Lo ngại lớn nhất của bạn là về tổng chi phí cho tất cả các cánh đồng lúa
mỳ trên toàn nước Mỹ. Nhưng để đạt được mục tiêu, bạn phải xem xét tới
những quan điểm khác nhau về chi phí, thứ mà chúng tôi gọi là chi phí biên
của sản xuất lúa mỳ tại bất cứ trang trại nào.
Chi phí biên là chi phí phụ trội sẽ xuất hiện khi người nông dân trồng
thêm một giạ lúa mỳ. Cái đó không giống với chi phí trung bình trên mỗi
giạ lúa của người nông dân, vì chi phí biên có khuynh hướng chênh lệch
giữa các giạ lúa. Diện tích đất sản xuất của người nông dân là có hạn, và ép
khoảnh đất này sản xuất ra hai giạ lúa mỳ có thể đắt gấp đôi so với việc bắt
đất sản xuất một giạ lúa mỳ. Nói một cách cụ thể, chẳng hạn việc trồng một
giạ lúa mỳ đòi hỏi nông dân Brown phải bỏ ra 1 đô-la chi phí, trong khi
trồng hai giạ cần tới 3 đô-la và 3 giạ cần tới 7 đô-la. Nếu nông dân Brown
trồng 1 giạ, chi phí của anh ta chỉ là 1 đô-la, và chi phí biên là 2 đô-la mỗi
