và súng ống, nước nguy hiểm hơn nhiều người tưởng). Cả hai phương án
đều có thể (hoặc, thực ra, không thể) dẫn đến cái chết như nhau.
Nhưng nỗi sợ hãi phát triển rất nhanh trong thời hiện tại. Đấy chính là
lý do tại sao các chuyên gia lệ thuộc vào nó; trong một thế giới ngày càng
mất bình tĩnh đối với các tiến trình dài hạn, tâm lý sợ hãi là trò chơi hiệu
nghiệm. Hãy thử tưởng tượng bạn là một quan chức chính phủ tìm kiếm
ngân sách để chống lại một trong hai sát thủ: tấn công khủng bố và bệnh
tim. Bạn nghĩ cái nào dễ khiến quốc hội mở két sắt ra hơn? Khả năng một
người bất kỳ nào đó bị giết trong một cuộc tấn công khủng bố chắc chắn
nhỏ hơn khả năng người đó tự làm nghẽn động mạch của mình bằng thức
ăn nhanh và chết vì nhồi máu cơ tim. Nhưng một cuộc tấn công khủng bố
lại xảy ra ngay bây giờ; chết vì nhồi máu thì còn xa và đó là một thảm họa
im lìm. Hành động khủng bố nằm ngoài vòng kiểm soát; khoai tây chiên
(thức ăn nhanh) thì không. Cũng quan trọng như nhân tố kiểm soát là cái
mà Peter Sandman gọi là nhân tố kinh sợ. Chết vì khủng bố (hay vì chứng
bò điên) bị coi là rất đáng kinh sợ; nhưng chết vì đau tim hay vì một vài lý
do khác lại không.
Sandman là một chuyên gia làm việc cho cả hai phía đối lập nhau. Có
lúc ông giúp một nhóm các nhà bảo vệ môi trường phơi bày mối nguy hại
đối với sức khỏe công chúng. Lúc khác, khách hàng của ông lại là vị giám
đốc công ty bán đồ ăn nhanh muốn giải quyết một vụ bê bối với vi khuẩn
E.coli. Sandman tối giản kinh nghiệm chuyên gia của mình bằng một công
thức ngắn gọn: Rủi ro = Nguy hiểm + Tổn hại. Đối với vị giám đốc đồ ăn
nhanh, Sandman đưa ra cách giải quyết “giảm bớt tổn hại”; đối với các nhà
bảo vệ môi trường, đó là “gia tăng tổn hại.”
Thế thì tại sao bể bơi ít đáng sợ hơn súng? Ý nghĩ rằng đứa trẻ bị bắn
xuyên qua ngực bởi khẩu súng nhà hàng xóm thật là bi thảm, kinh khiếp −
tóm lại là cực kỳ tổn hại. Bể bơi lại không gợi nên ý niệm đó. Một phần lý
do bắt nguồn từ yếu tố quen thuộc. Cũng giống như người ta đi xe hơi
nhiều hơn đi máy bay, phần lớn chúng ta có nhiều kinh nghiệm bơi trong bể
