mình. Hơn nữa, khả năng học tập của trẻ da đen khó đo lường được ngay cả
khi kiểm soát một loạt nhiều biến số. (Để kiểm soát một biến số, điều cốt
yếu là phải loại trừ được ảnh hưởng của nó, giống như người chơi golf chấp
điểm đối thủ của mình. Trong trường hợp của ECLS, nhà nghiên cứu phải
kiểm soát được bất kỳ con số nào biểu hiện sự yếu thế của một học sinh da
đen so với một học sinh trung bình). Nhưng những dữ kiện này lại đưa ra
một câu chuyện khác. Sau khi kiểm soát một vài biến số − bao gồm cả thu
nhập và trình độ văn hóa của phụ huynh đứa trẻ, và tuổi sinh con đầu lòng
của người mẹ − khoảng cách điểm số giữa trẻ da trắng và da đen trên thực
tế đã bị loại trừ vào thời điểm những đứa trẻ này bước vào trường học.
Phát hiện này đã khuyến khích chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn. Nó có nghĩa
là trẻ em da đen đã tiếp tục thu được lợi ích liên quan đến bạn bè da trắng
của chúng. Nó cũng có nghĩa là dù gì đi nữa, khoảng cách đã nói vẫn có thể
móc nối với hàng loạt nhân tố đã được xác định. Dữ kiện cho thấy rằng các
trẻ em da đen học kém ở trường không phải vì chúng là da đen, mà vì
chúng thường xuất thân từ những gia đình ít học và thu nhập thấp. Nếu một
đứa trẻ da đen và một đứa trẻ da trắng điển hình, có cùng môi trường kinh
tế xã hội, sẽ có khả năng như nhau trong việc học toán và tập đọc khi vào
nhà trẻ.
Đó có phải là một tin tốt không? Không hoàn toàn. Trước hết, bởi vì
đứa trẻ da đen điển hình thường xuất thân từ một gia đình ít học và thu
nhập thấp, khoảng cách đã đề cập đúng là có thực: ở mức trung bình, trẻ da
đen vẫn luôn có điểm số thấp hơn. Còn tệ hơn nữa, ngay cả khi loại trừ ảnh
hưởng của thu nhập và trình độ văn hóa của phụ huynh, khoảng cách về
trình độ học vấn giữa trẻ em da đen – da trắng này lại xuất hiện chỉ sau hai
năm kể sau khi vào cấp một. Cuối năm lớp một, trẻ da đen đã thua kém hẳn
đứa trẻ da trắng bình đẳng với nó về mặt thống kê. Và khoảng cách này gia
tăng một cách vững chắc qua lớp hai và lớp ba.
Vì sao vậy? Đó là một câu hỏi hóc búa và phức tạp. Nhưng một trong
số các câu trả lời có thể là trên thực tế ngôi trường mà trẻ da đen điển hình
