Sau khi hình thức phạt được áp dụng, thật ngạc nhiên là số lượng các
phụ huynh đến đón con chậm thậm chí còn… tăng lên. Số phụ huynh đến
muộn tăng trên hai mươi lượt mỗi tuần, gấp đôi mức trung bình ban đầu.
Động cơ này rõ ràng đã mang lại kết quả trái ngược với mong đợi.
Gốc rễ của kinh tế học chính là nghiên cứu các động cơ khuyến khích:
nghiên cứu cách thức mọi người giành lấy những gì họ muốn có, hoặc cần
có, đặc biệt là khi người khác cũng muốn hoặc cần những thứ như vậy. Các
chuyên gia kinh tế rất tâm đắc với những động cơ. Họ luôn muốn tưởng
tượng ra những động cơ, muốn thực hiện, nghiên cứu và chắp nối những
động cơ đó. Một chuyên gia kinh tế điển hình luôn tin rằng thế giới vẫn
chưa tìm ra một vấn đề nào mà ông ta không thể giải quyết được nếu như
được tự thiết kế một kế hoạch triển khai những động cơ của mình. Giải
pháp của chuyên gia kinh tế đó không phải lúc nào cũng dễ chịu − giải
pháp đó có thể liên quan tới sự ép buộc hoặc các hình thức phạt tiền, hoặc
vi phạm các quyền công dân − nhưng vấn đề căn nguyên sẽ được giải
quyết. Động cơ là một viên đạn, một đòn bẩy, một chìa khoá: một thứ bé
nhỏ nhưng với sức mạnh lạ thường có thể làm thay đổi tình thế.
Tất cả chúng ta đều học cách đáp lại những động cơ theo cả cách tích
cực và tiêu cực ngay từ khi bước vào cuộc sống. Nếu bạn chạm phải lò
sưởi, bạn có thể bị bỏng tay. Nếu bạn từ trường mang về nhà một điểm A,
bạn sẽ có được một chiếc xe đạp mới. Nếu mặt mũi bạn bị lấm bẩn trong
lớp học, bạn sẽ bị cười nhạo. Nếu bạn lập một đội bóng rổ, bạn sẽ thăng
tiến trên các nấc thang xã hội. Nếu bạn vi phạm luật giới nghiêm, bạn sẽ
gặp rắc rối. Nếu bạn đạt những điểm SAT xuất sắc, bạn sẽ được nhận vào
một trường đại học danh giá. Nếu bạn thi trượt trường luật, bạn sẽ phải làm
việc tại công ty bảo hiểm của cha bạn. Nhưng nếu bạn làm việc thật tốt tới
mức công ty đối thủ phải mời bạn làm việc cho họ, bạn sẽ trở thành phó
chủ tịch và không còn phải làm việc cho cha bạn nữa. Nhưng nếu bạn quá
hứng thú với công việc mới trong vai trò phó chủ tịch công ty, tới mức
phóng về nhà với tốc độ tám mươi dặm một giờ, bạn sẽ bị cảnh sát tóm và
