đất như vậy gây nên nhiều hậu quả. Trước hết, làm gia tăng chênh lệch thu nhập
giữa nông thôn và thành thị. Thứ hai, làm suy giảm hiệu quả sử dụng và phân bổ
đất đai tại nông thôn. Thứ ba, gây nên tình trạng chính quyền địa phương sử
dụng việc bán tài nguyên đất để tăng nguồn thu ngoài thuế. Đặc biệt, sau khủng
hoảng 2008, việc thị trường bất động sản bùng nổ nhờ các khoản tín dụng từ
NHTM đã kích thích chính quyền địa phương vay nợ thông qua các sàn huy
động vốn để mở rộng chi. Tài sản thế chấp phổ biến nhất được sử dụng tại các
sàn này chính là quỹ đất xây dựng của địa phương.
Các nguồn thu từ đất đai của địa phương gồm (i) Các khoản thu ngoài thuế từ
đất đai; (ii) Các khoản thuế thu liên quan đến đất đai và (iii) Tín dụng từ thế chấp
đất. Trong đó, phần lớn thu ngân sách từ đất đai đến từ khoản (ii) (Hình 6.19).
Hình 6.19: Các nguồn thu cho địa phương từ đất đai
Chú thích: Các tỉ trọng tương ứng của Trung ương = 100% – tỉ trọng tương ứng của địa phương Nguồn: Tác
giả tính toán theo số liệu NBS (các năm)
Tuy nhiên, việc tính toán được khoản thu ròng từ đất đai vào ngân sách địa
phương không phải điều dễ dàng bởi hầu hết các khoản thu này đều do các công
ty hoặc các quỹ do chính quyền địa phương lập ra (các công ty/quỹ hoạt động
