Hình 7.1: Tổng tỉ suất sinh của Nhật Bản, Trung Quốc và Ấn Độ (1950 -
2010)
Nguồn: Thiết lập theo số liệu UN (2012)
TFR của Trung Quốc đã giảm nhanh từ mức 6,11 trong giai đoạn 1950 - 1955
xuống còn 2,93 vào giai đoạn bắt đầu chuyển đổi (1975 – 1980). Khi chính phủ
nước này bắt đầu xác định xây dựng kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa đặc sắc
Trung Quốc – đánh dấu bằng chuyến đi xuống phía Nam của Đặng Tiểu Bình
vào năm 1992 và sau đó là những cải cách mạnh mẽ trong lĩnh vực SOE đi liền
với các cải cách thị trường hóa khác – TFR của Trung Quốc giảm xuống chỉ còn
ngang với mức sinh thay thế (replacement level) (2,01 trong giai đoạn 1990 -
1995) và liên tục giảm xuống còn 1,64 (giai đoạn 2005 – 2010) – thấp hơn nhiều
so với mức trung bình của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, chính sách dân
số một con cũng góp phần vào việc làm giảm TFR của Trung Quốc. Đường TFR
của Ấn Độ hiện nay sát với mức của các nước đang phát triển, cho phép dự báo
Ấn Độ ngày càng có lợi thế trong các ngành thâm dụng lao động. Trong khi đó,
mặc dù GDP bình quân chưa thuộc hàng các quốc gia phát triển thì mức TFR
1,64 của Trung Quốc trên thực tế đã ngang với mức của các quốc gia phát triển
(1,66 của giai đoạn 2005 - 2010).
Tuy vậy, số liệu chân thực về TFR của Trung Quốc là một vấn đề gây nhiều
tranh cãi (WB, 2012), theo đó tính toán của các tổ chức quốc tế về TFR của
