phái tạo phản các trường đại học dựng nên. Hàng năm loa phóng thanh cực
mạnh hát ra rả cả ngày, thâu đêm suốt sáng những bài ca chiến đấu, lấy danh
nghĩa vừng hồng lãnh tụ tối cao công khai khiển trách chủ tịch nước, cảnh
tượng đầy màu sắc kích động như vậy mà anh vẫn thờ ơ. Thờ ơ luôn cả những
lời tuyên truyền, quảng cáo giật gân: “Hãy xem hồ sơ mới nhất của con gái
Lưu Thiếu Kỳ vạch mặt tố cáo lão già cha mình và lời phát giác của người vợ
trước Lưu Thiếu Kỳ, là lão ta đã lợi dụng công quỹ cách mạng phục vụ cá
nhân...”
Anh nhận ra Đại Đầu, người bạn thời trung học trong đám người đang
vây quanh một quầy bán báo. Anh vỗ nhẹ lên vai Đại Đầu, hai người mừng rỡ
vô cùng, đoạn khẽ nói “Về chỗ mình”. Đại Đầu đồng ý và vui vẻ đề xuất “Phải
có tý cay và thức nhắm mới rôm rả!”. Quả nhiên sau vài li hàn huyên qua lại,
chủ khách đỏ mặt tía tai, và câu chuyện bắt đầu đi vào quỹ đạo. Đại Đầu kể,
phong trào vừa phát động thì mình bị lôi cổ ra ngay, người ta tố cáo mình nói
xấu, phỉ báng triết học của họ Mao chỉ là hai cuốn tập nhỏ, cũng tại mình lỡ
mồm khi tán gẫu ở kí túc xá. Sau đó vì nhiều mục tiêu quan trọng hơn, luận
điệu phản động ấy tạm gác sang một bên, người ta quay lại vạch tội mình
không viết đại tự báo. Mình nghĩ, cuộc cách mạng này đâu đã đến lượt tôi,
nhưng toán học thì cũng không ngó ngàng gì cả, mình chỉ còn cách giả bộ mua
báo để xem trộm sách.
- Sách gì? - Anh hỏi.
- Tư trị thông giám, mang từ nhà đến.
Tư trị thông giám, thuật đế vương này lâu nay anh không mấy hứng thú,
nhưng chẳng rõ hàm ý của Đại Đầu muốn nói gì khi nở nụ cười nhắc tới tên
sách. Đại Đầu lại hỏi:
- Cậu đã xem Chu Nguyên Chương truyện của Ngô Hàm hay chưa?
Đại cách mạng văn hóa bắt đầu từ sự kiện phê phán Ngô Hàm, chuyên
gia về lịch sử nhà Minh, phó thị trưởng Bắc Kinh. Trước đó ông đã viết một
cuốn sách kể chuyện Minh Thái Tổ từng tru di, giết hại biết bao khai quốc
công thần. Cách mạng mới bùng nổ không được mấy ngày thì Ngô Hàm tự
sát, nêu một tiền lệ mà về sau rất nhiều người nối bước theo ông. Nhắc đến
Ngô Hàm, nói tới Minh sử là anh hiểu ngay dụng ý của người bạn Đại Đầu, và
