56
A Nan, cái hƣ không đó, không phải đến từ phƣơng kia, cũng không
phải đƣa vào phƣơng nầy. Thật vậy, A Nan, nếu đến từ phƣơng kia, thì
trong cái bình đã đựng hƣ không đem đi, ở chỗ cũ cái bình phải thiếu hƣ
không; nếu đƣa vào phƣơng nầy, thì khi mở miệng bình trút ra, phải thấy
hƣ không ra. Vậy nên biết rằng thức ấm là giả dối, vốn không phải tính
nhân duyên, không phải tính tự nhiên.
QUYỂN BA
ĐOẠN III
THU 6 NHẬP: NHÃN NHẬP, NHĨ NHẬP, TỶ NHẬP,
THIỆT NHẬP, THÂN NHẬP VÀ Ý NHẬP
Chi 1. Thu nhãn nhập.
"Lại nữa, A Nan, vì sao bản tính của 6 nhập, vốn là tính chân nhƣ nhiệm
mầu của Nhƣ Lai tạng? A Nan, tức nơi tròng con mắt kia, ngó chăm phát
ra mỏi mệt, thì cả cái thấy và cái mỏi mệt đó đều là thể tính Bồ đề chăm
chú phát ra tƣớng mỏi mệt.
Nhân nơi hai thứ vọng trần sáng và tối, phát ra cái thấy bên trong, thu
nạp các trần tƣớng ấy gọi là tính thấy; cái thấy đó rời hai trần sáng và tối
kia, rốt ráo không có tự thể. Thật vậy, A Nan, ông nên biết cái thấy đó
không phải từ nơi sáng, nơi tối mà đến, không phải từ nơi con mắt mà ra,
cũng không phải do cái hƣ không mà sinh. Ví cớ sao ? Nếu từ cái sáng
mà đến, thì khi tối đã theo cái sáng mà diệt, lẽ ra không thấy đƣợc tối.
Nếu từ cái tối mà đến, thì khi sáng phải theo cái tối mà diệt, lẽ ra không
thấy đƣợc sáng. Nếu do con mắt mà sinh, hẳn không có sáng, có tối, thì
cái thấy nhƣ vậy vốn không tự tính. Nếu do hƣ không mà ra, thì ngó
trƣớc thấy các trần tƣợng, xoay về phải thấy con mắt; lại hƣ không tự
thấy, nào có dính gì chỗ thu nạp của ông. Vậy nên biết rằng nhãn nhập là
luống dối, vốn không phải tính nhân duyên, không phải tính tự nhiên.
