63
Nếu cả đầu và tay đều do một cảm xúc sinh ra, thì tay và đầu lẽ ra chỉ có
một tự thể; mà nếu chỉ có một tự thể, thì không năng, không sở, cảm xúc
không thành lập đƣợc. Còn nếu là hai thể, thì cảm xúc ở phía nào, ở bên
năng, thì không ở bên sở, ở bên sở, thì không ở bên năng; không lẽ hƣ
không tạo thành cảm xúc cho ông?
Vậy nên biết rằng cảm xúc và thân căn đều không có xứ sở; tức cái thân
biết cảm xúc cùng cái cảm xúc, hai thứ đều luống dối, vốn không phải
tính nhân duyên, không phải tính tự nhiên.
Chi 6. Thu 2 xứ Pháp trần và ý căn.
"A Nan, ông thƣờng trong ý duyên với ba tính: thiện, ác và vô ký, sinh
ra có các Pháp trần. Những Pháp trần đó tức nơi tâm mà sinh ra hay là
rời cái tâm, riêng có chỗ khác?
A Nan, nếu tức nơi tâm, thì Pháp trần không phải là trần cảnh nữa, và
nhƣ thế, thì nó không phải là cái sở duyên của tự tâm, làm sao thành một
xứ đƣợc?
Nếu rời cái tâm, riêng có chỗ khác, thì bản tính của Pháp trần là có biết
hay không có biết?
Nếu có biết, thì gọi là tâm, nhƣng nếu nó khác với ông và không phải
trần cảnh, thì cũng nhƣ cái tâm của ngƣời khác; còn nếu nó tức là ông và
cũng tức là tâm, thì làm sao cái tâm nơi ông lại thành hai đƣợc?
Lại nếu nhƣ không có biết, cái Pháp trần đó đã không phải sắc, thanh,
hƣơng, vị, ly, hợp, lạnh, nóng và tƣớng hƣ không, thì nó sẽ ở chỗ nào?
Hiện nay nơi sắc, không, không thể chỉ nó ra đƣợc; không lẽ trong nhân
gian lại có cái ngoài hƣ không?
Không có cảnh sở duyên, thì ý căn do đâu mà lập thành một xứ đƣợc?
Vậy nên biết rằng Pháp trần cùng ý căn đều không có xứ sở; tức ý căn
cùng Pháp trần, hai xứ đều luống dối, vốn không phải tính nhân duyên,
không phải tính tự nhiên.
