83
Lại nữa, Phú lâu na, vọng tƣởng chẳng phải gì khác, do tính giác minh
hóa ra lầm lỗi; cái sở minh hƣ vọng đã lập, thì phạm vi của cái năng
minh không vƣợt khỏi đƣợc. Do nhân duyên ấy, nghe không ra ngoài
tiếng, thấy không vƣợt khỏi sắc, sáu cái vọng: Sắc, hƣơng, vị, xúc vân
vân..., đã thành lập, thì do đó, chia ra có thấy, nghe, hay, biết.
Đồng nghiệp ràng buộc lẫn nhau mà hợp, mà ly, mà thành, mà hóa. Cái
thấy phát minh, thì các sắc phát ra; nhận rõ nơi sự thấy, thì thành có tƣ
tƣởng; rồi ý kiến khác nhau, thì thành ra ghét, tƣởng niệm đồng nhau, thì
thành ra yêu. Lan cái yêu ra, thành hạt giống, thu nạp tƣởng niệm, thành
ra cái thai, giao xen phát sinh, hấp dẫn bọn đồng nghiệp, nên có nhân
duyên sinh ra yết la lam, át bồ đàm, vân vân... Thai sinh, noãn sinh, thấp
sinh hay hóa sinh là tùy phần sở ƣng: Noãn chỉ do tƣởng niệm mà sinh,
thai thì nhân ái tình mà có, thấp sinh thì cơ cảm mà hợp lại, còn hóa sinh
thì phân ly mà ứng hiện.
Khi tình, khi tƣởng, khi hợp, khi ly, thay đổi lẫn nhau, nên các loài chịu
nghiệp báo cũng theo đó mà lên xuống; do nhân duyên ấy, chúng sinh
tiếp tục.
Phú lâu na, tƣ tƣởng thƣơng yêu ràng buộc lẫn nhau, yêu mãi không rời,
thì những cha mẹ con cháu trong thế gian sinh nhau không ngớt, hạng
nầy thì lấy dục tham làm gốc. Lòng tham, lòng yêu giúp nhau tăng
trƣởng, tham mãi không thôi, thì các loài thai sinh, noãn sinh, thấp sinh,
hóa sinh trong thế gian, tùy sức mạnh yếu, ăn nuốt lẫn nhau; bọn nầy thì
lấy sát tham làm gốc. Lấy thân ngƣời ăn con dê, dê chết làm ngƣời,
ngƣời chết làm dê, nhƣ vậy cho đến mƣời loài chúng sinh chết sống,
sống chết, ăn nuốt lẫn nhau, nghiệp dữ cùng sinh ra tột đời vị lai, hạng
nầy thì lấy đạo tham làm gốc.
Ngƣời nầy mắc nợ thân mệnh ngƣời kia, ngƣời kia trả nợ cũ cho ngƣời
nầy; do nhân duyên ấy, trải qua trăm nghìn kiếp, thƣờng ở trong đƣờng
sống chết. Ngƣời nầy yêu cái tâm ngƣời kia, ngƣời kia ƣa cái sắc ngƣời
nầy, do nhân duyên ấy, trải qua trăm nghìn kiếp, thƣờng ở trong vòng
ràng buộc. Duy ba món sát, đạo, dâm làm gốc và vì nhân duyên đó,
nghiệp quả tiếp tục.
